Riorganizimet e biznesit, që mbulohen nga ligji shoqërive tregtare

Konkretisht në nenet 43, 99,100, 187 jepen shkaqet e prishjes së shoqërisë, në nenin 47  paraqitet  prishja e shoqërisë, në nenin 216-225 trajtohen rastet e krijimit të shoqërisë së re nëpërmjet bashkimit ose përthithjes së shoqërive ekzistuese, miratimi i marrëveshjes së bashkimit, zmadhimi i kapitalit ne kuadrin e bashkimit të shoqërisë, regjistrimi  publikimi i shoqërisë së re të krijuar.

Ne nenin 227, përcaktohen procedurat që duhet të zbatohen në rastet e ndarjes së shoqërisë, ndërsa në nenin 228 dhe 229 përcaktohen dispozita të përgjithshme lidhur më shndërrimin e formës ligjore të shoqërive.

Bazuar ne Ligjin Nr. 9901 date 14.04.2008 “Për tregtaret e Shoqëritë tregtare” dhe Ligjit nr. 131/ 2015 “Për Qendrën Kombëtare te Biznesit” shoqëritë me përgjegjësi te kufizuar dhe shoqëritë aksionare ne Shqipëri mund te ristrukturohen duke u shkrire me një kompani tjetër ( shkrirje), mund te ndahen ne dy apo me shume shoqëri (ndarje) dhe mund te ndryshojnë formën e tyre ligjore (transformim) nga një shoqëri me përgjegjësi te kufizuar mund te transformohet ne shoqëri aksionare dhe e kundërta.

QKB sipas ligjeve të përmendura më lart, mban regjistrin tregtar kompanive, i cili është një bazë të dhënash unike e subjekteve qe sipas ligjit shqiptar, ushtrojnë një aktivitet tregtar ekonomik dhe të ruhet në formë elektronike.

Regjistri përfshin të dhëna në lidhje me inkorporimin, kohëzgjatjen dhe ndërprerja e aktivitetit te tatimpaguesve te regjistruar, çdo ndryshim të statusit të tyre dhe organizimin, të dhënat në lidhje me përfaqësimin e subjektit të regjistruar, si dhe format e ristrukturimin e kompanive, si dhe të dhëna të tjera të parashikuara me ligj . 

Aktualisht ne QKB janë kryer riorganizimet e mëposhtme persa i përket statusit te shoqërive:

• bashkimi me përthithje i shoqërive;
• bashkimi me krijimin e një shoqërie te re;
• ndarja e shoqerive;
• shndërrimi i shoqerive nga shoqëri me përgjegjësi te kufizuar ne shoqëri aksionare   dhe anasjelltas.
• Riorganizime te tjera, nga shoqëri aksionare me oferte private te shoqëri aksionare me oferte publike dhe e  anasjelltas nuk është e mundur momentalisht, për arsye se ne Qendrën Kombëtare te Biznesit nuk është regjistruar asnjë shoqëri aksionare me oferte publike. 

Qendra Kombëtare e Biznesit e ushtron aktivitetin e saj nëpërmjet motos one stop shop. Pjesa me e madhe e procedurave dhe e veprimeve ne QKB kryhen brenda nje dite. 

QKB-ja i ekzekuton veprimet ne lidhje me riorganizimin manualisht ne dokumente te shkruara (me shume se një dite zgjat ndryshimi i përgjegjësive ligjore për këto lloj formash tregtare).

Në legjislacionin tatimor nuk ka regjim të veçantë tatimor për organizimet e biznesit. Për trajtimin e tyre në rastet e bashkimit , prishjes, shndërrimit të shoqërive, etj,  bazohemi në  nenet 226 deri 229 të Ligjit Nr.9901, datë 14.04.2008 ”Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” dhe Ligjin Nr. 9228, datë 28.04.2004 ”Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”. 

Te drejtat e mbartjes se humbjes se rezultatit ushtrimor rregullohen me Ligjin  Nr. 8438, datë 28.12.1998″ Për tatimin mbi të ardhurat” dhe konkretisht ne nenin 27 ”Mbartja e humbjeve”,  te këtij ligji është përcaktuar se në rast se fitimi i tatueshëm në një periudhë tatimore rezulton negativ, humbjet e rezultuara mund të mbulohen me fitimet në tri periudhat e ardhshme tatimore, sipas parimit ‘‘humbja e parë më përpara se ajo e fundit’’ dhe një tjetër përcaktim i po këtij neni është në rast se gjatë një periudhe tatimore pronësia e drejtpërdrejtë dhe/ose të tërthortë e kapitalit themeltar ose e të drejtave të votës, të një personi, ndryshon me më shumë se 25 për qind, ne vlerë ose në numër, paragrafi i mësipërm nuk zbatohet për humbjet e pësuara nga ai person juridik në atë periudhë tatimore dhe në periudhat paraardhëse të tatimit