Procedurat dhe kriteret për përfaqësuesin tatimor të personave jorezidentë

Sqarimi është ndarë në 8 blloqe tematikë, me titujt dhe përmbajtjen përkatëse që ndihmojnë në orientimin dhe zbatimin praktik lidhur me përfaqësimin tatimor.

Ky tekst i referohet korrektësisht Udhëzimit Nr.24, datë 02.09.2008 “Për procedurat tatimore në RSH”, i ndryshuar.

I. Detyrimi për të emëruar përfaqësues tatimor (pika 9.1)

• Çdo tatimpagues jorezident që ka detyrime tatimore në Shqipëri, duhet të emërojë një përfaqësues tatimor rezident (individ, person fizik tregtar ose juridik), kur kjo kërkohet nga ligji.
• Përfaqësuesi tatimor është njëkohësisht përfaqësues ligjor dhe përgjegjës tatimor për të gjitha detyrimet që lindin nga aktiviteti i personit jorezident në Shqipëri.
• Ai regjistrohet posaçërisht për këtë funksion në drejtorinë rajonale tatimore, në bazë të një prokure të lëshuar nga personi jorezident.
• Kur përfaqësuesi përfaqëson disa jorezidentë, ai duhet të regjistrohet ndaras për secilin.

II. Afatet dhe procedura e regjistrimit si përfaqësues tatimor (pika 9.1.1)

• Brenda 5 ditëve pas emërimit dhe para fillimit të detyrimit tatimor, përfaqësuesi tatimor duhet të aplikojë për regjistrim në DRT.
• Regjistrimi bëhet në DRT-në ku është i regjistruar përfaqësuesi (si person fizik apo juridik), përmes formularit “Kërkesë për regjistrim”.
• Në këtë formular shënohet shënimi përkatës për statusin “përfaqësues tatimor”.

III. Dokumentacioni për regjistrimin si përfaqësues tatimor (sipas 9.1.1 dhe 40.5)

• Vendimi/prokura e nënshkruar nga personi përgjegjës i jorezidentit që emëron përfaqësuesin.
• Marrëveshje e vërtetuar ndërmjet përfaqësuesit dhe jorezidentit.
• Certifikata e regjistrimit tatimor e jorezidentit në vendin e tij, e lëshuar jo më herët se 3 muaj nga data e aplikimit.
• Kopje të vërtetuar të kartës së identitetit/pasaportës së përfaqësuesit dhe administratorit të jorezidentit.
• Ekstrakti i QKB për përfaqësuesin (gjenerohet nga punonjësi i tatimeve).
• Në certifikatën e NIPT-it do të shënohet: “Përfaqësues tatimor X për Y”.

IV. Të drejtat dhe autorizimet që duhet të përmbajë marrëveshja (pika 9.1.2)

Përfaqësuesi tatimor duhet të jetë i autorizuar të:

• Lëshojë dhe pranojë fatura në emër të jorezidentit.
• Dorëzojë deklaratat tatimore (TVSH dhe të tjera).
• Paguajë detyrimet dhe të përfitojë rimbursime tatimore.
• Mbajë regjistrime dhe t’i vërë në dispozicion të tatimeve.
• Përfaqësojë jorezidentin në kontrolle tatimore.
• Kryejë të gjitha procedurat për TVSH në importe, eksporte dhe detyrime doganore.

V. Regjistrimi dhe certifikimi nga DRT (pika 9.1.3)

• DRT, brenda 2 ditëve pune, regjistron përfaqësuesin dhe i lëshon certifikatën e regjistrimit të përfaqësuesit tatimor.
• Kjo certifikatë është e njëjtë për nga përmbajtja me certifikatën e NIPT-it.

VI. Detyrimi për deklarim ndryshimesh (pika 9.1.4)

• Për çdo ndryshim në të dhënat e regjistrimit, përfaqësuesi tatimor duhet:
  • Të njoftojë me shkrim DRT brenda 5 ditëve.
  • Të paraqesë formularin “Njoftim i ndryshimeve në regjistrim”.
• Numri i identifikimit mbetet i njëjtë, përveç rasteve kur kërkohet certifikatë e re.

VII. Përgjegjësitë dhe çregjistrimi (pika 9.1.5)

• Përfaqësuesi tatimor mbetet personalisht përgjegjës për të gjitha detyrimet tatimore edhe pas ndërprerjes së përfaqësimit.
• Ai duhet:
  • Të njoftojë DRT dhe jorezidentin të paktën 15 ditë para përfundimit të përfaqësimit.
  • Të përmbushë të gjitha detyrimet para se të largohet.
  • DRT mund të planifikojë kontroll tatimor brenda 10 ditëve.
  • Çregjistrimi finalizohet brenda 30 ditëve pune.

VIII. Përjashtimet dhe mënyrat alternative të regjistrimit (pika 9.2)

• Nuk ka detyrim për përfaqësues në këto raste:
  • Të ardhurat janë të gjitha objekt i tatimit në burim përfundimtar (shih në fund të sqarimit “Objekt i tatimit në burim përfundimtar”).
  • Jorezidenti është individ që dorëzon vetë deklaratat tatimore.
• Subjektet që nuk janë subjekt i ligjit për regjistrimin e biznesit (si “fermeri”, “kryefamiljari”, “përfaqësuesi tatimor”, etj.) regjistrohen:
  • Në DRT përkatëse
  • Ose online përmes e-Albania, me dërgimin elektronik të dokumentacionit.

Objekt i tatimit në burim përfundimtar

janë ato që, kur paguhen nga një rezident shqiptar një personi jorezident, tatohen një herë në burim dhe nuk kërkohet që përfituesi të deklarojë apo të paguajë më tej tatim mbi to. Ky është një regjim i mbyllur tatimor dhe shmang nevojën për përfaqësues tatimor, nëse janë të vetmet të ardhura që realizohen në Shqipëri.

Shembuj tipikë të të ardhurave që janë objekt i tatimit në burim përfundimtar për jorezidentët:

1. Të ardhurat nga dividendet

• Kur një kompani shqiptare shpërndan dividentë një jorezidenti (individ apo shoqëri), ajo mban tatimin në burim (8%) dhe e derdh në buxhet.
• P.sh.: Një shtetas gjerman ka aksione në një kompani shqiptare dhe merr dividentë → kompania shqiptare mban tatimin dhe nuk kërkohet asnjë përfaqësues.

2. Interesat bankare ose nga instrumentet financiare

• Të ardhura nga interesa të depozitave ose obligacioneve të shtetit ose të kompanive shqiptare.
• P.sh.: Një bankë shqiptare paguan interes një jorezidenti për një depozitë → tatimi mbahet në burim dhe procesi përfundon aty.

3. Të ardhurat nga honoraret, konsulencat, shërbime të tjera

• Nëse jorezidenti jep një shërbim të caktuar (p.sh. konsulencë online) dhe nuk ka prani fizike në Shqipëri, pagesa që merr mund të tatimohet në burim me 15%, sipas neneve përkatëse të ligjit për tatimin mbi të ardhurat.
• P.sh.: Një konsulent italian lëshon një faturë për shërbim marketingu dhe klienti shqiptar i mban tatimin në burim → nuk ka nevojë për përfaqësues nëse kjo është e vetmja e ardhur.

4. Të ardhurat nga qiraja e pasurisë së paluajtshme

• Nëse një jorezident jep me qira pasuri të paluajtshme në Shqipëri dhe ka kontratë të rregullt, qiramarrësi rezident taton qiranë në burim.
• P.sh.: Një austriak ka një apartament në Tiranë dhe e jep me qira për zyra → tatimi mbahet nga qiramarrësi dhe derdhet pa detyrim për përfaqësues.

5. Të ardhurat nga fitimi kapital (në disa raste)

• Në shitjen e pasurive të paluajtshme apo titujve financiarë, kur shuma i nënshtrohet tatimit në burim nga blerësi ose ndërmjetësi.
• P.sh.: Një italian shet një apartament dhe noteri i mban tatimin në burim → nëse ky është i vetmi transaksion, nuk kërkohet përfaqësues.

Kujdes!

Në shumë raste, nevoja për përfaqësues tatimor varet nga mënyra e deklarimit dhe pagesës. Nëse jorezidenti nuk ka mundësi apo nuk dorëzon vetë deklaratat, edhe për të ardhura që mund të jenë në parim të tatueshme në burim, mund të kërkohet përfaqësues.