Analizimi i Tregtisë së Jashtme SHBA – Shqipëri (2021-2024) dhe dinamikat e tyre
Tregtia ndërmjet SHBA-së dhe Shqipërisë ka pasur një rritje të përgjithshme të importeve nga Shqipëria, ndërsa eksportet amerikane kanë pasur variacione në periudhën 2021-2024. Ky fenomen mund të reflektojë një ndryshim në kërkesën për mallra të ndryshme në Shqipëri dhe SHBA, si dhe ndikimet nga faktorët ekonomikë globalë.
Në vijim është një analizë e tregtisë së jashtme ndërmjet SHBA-së dhe Shqipërisë gjatë periudhës 2021-2024, duke përfshirë eksporte, importe dhe bilancin tregtar:
2021: SHBA eksportoi mallra në Shqipëri në vlerë prej 4.9 miliardë lekë (rreth 40 milionë euro).
2022: Eksportet e SHBA-së u rritën në 13.5 miliardë lekë (rreth 110 milionë euro), duke shënuar një rritje të ndjeshme.
2023: Eksportet e SHBA-së ranë në 9.78 miliardë lekë (rreth 80 milionë euro), duke reflektuar një rënie krahasuar me vitin 2022.
2024: Eksportet e SHBA-së pritet të bien në 7 miliardë lekë (rreth 58 milionë euro).
Rënia e eksporteve të SHBA-së në Shqipëri gjatë vitit 2023 dhe 2024 mund të jetë rezultat i faktorëve të ndryshëm si kërkesa më e ulët për disa produkte amerikane në Shqipëri ose ndikuar nga ndryshime të tjera ekonomike dhe tregtare në nivele globale.
2021: SHBA importoi mallra nga Shqipëria në vlerë prej 14.5 miliardë lekë (rreth 120 milionë euro).
2022: Importet nga Shqipëria ranë në 13 miliardë lekë (rreth 105 milionë euro), duke shënuar një ulje të lehtë.
2023: Importet nga Shqipëria u rritën në 17.3 miliardë lekë (rreth 140 milionë euro), duke u rritur në krahasim me vitin 2022.
2024: Importet nga Shqipëria arritën në 20.5 miliardë lekë (rreth 170 milionë euro), duke shënuar një rritje të konsiderueshme.
- Bilanci Tregtar (Eksporte – Importet)
2021: Shqipëria pati një deficit tregtar me SHBA-në prej 9.6 miliardë lekësh, pasi importoi më shumë se sa eksportoi.
2022: Deficiti tregtar mbeti i lartë, me një shifër prej -5.5 miliardë lekësh, për shkak të uljes së eksporteve dhe një shpenzimi të lartë për importet.
2023: Deficiti tregtar u thellua në -7.5 miliardë lekë për shkak të rritjes së importeve nga SHBA dhe rënies së eksporteve shqiptare në SHBA.
2024: Deficiti tregtar pritet të rritet në -13.5 miliardë lekë, si rezultat i rritjes së mëtejshme të importeve nga SHBA.
- Fushat kryesore të Eksporteve dhe Importeve
Në periudhën 2021-2024, Shqipëria ka eksportuar kryesisht bimë aromatike dhe mjekësore, përfshirë erëzat dhe vajrat esenciale, që përfaqësojnë 67.5% të eksporteve në SHBA. Të tjerat përfshijnë materiale ndërtimi, metale dhe produkte ushqimore.
Eksportet e SHBA-së në Shqipëri. SHBA eksporton kryesisht produkte teknologjike, makineri, produkte kimike, dhe pajisje mjekësore.
Importet nga Shqipëria në SHBA. Shqipëria eksporton kryesisht produkte bujqësore (si: bimë medicinale, fruta, perime), materiale ndërtimi dhe produkte të industrisë së turizmit dhe shërbimeve.
Shqipëria ka mundësi të rrisë eksportet në sektorë si energjia, bujqësia, turizmi dhe produktet e teknologjisë, për të balancuar deficitin tregtar.
Rritja e investimeve të huaja, veçanërisht në energji dhe turizëm, mund të ndihmojë në përmirësimin e bilancit tregtar dhe përshpejtimin e rritjes ekonomike të Shqipërisë.
Ndërkohë, luhatshmëria e eksporteve dhe importeve ndërmjet SHBA-së dhe Shqipërisë gjatë periudhës 2021-2024 mund të shpjegohet përmes një sërë faktorësh të brendshëm dhe të jashtëm, që ndikojnë në kërkesën dhe ofertën e mallrave. Këtu janë disa argumente dhe arsyetime që shpjegojnë luhatshmërinë e këtyre tregtisë së jashtme.
Së pari, pandemia e COVID-19 pati një ndikim të thellë në ekonominë globale dhe në tregtinë ndërkombëtare në vitin 2021. Shqipëria, si shumë shtete të tjera, përjetoi pasiguri ekonomike dhe probleme në zinxhirët globalë të furnizimit. Kjo ndikoi në kërkesën dhe ofertën për mallra, duke ndikuar drejtpërdrejt në të dyja palët, eksportet dhe importet.
Gjatë vitit 2021, eksportet amerikane në Shqipëri ishin 4.9 miliardë lekë, një shifër më e ulët krahasuar me vitet e mëpasshme. Ky ulje mund të lidhet me pasigurinë ekonomike globale dhe bllokimet e zinxhirëve të furnizimit.
Shqipëria gjithashtu kishte një rënie të eksportit në vitin 2021, megjithatë, pasiguria dhe dëmtimi i sektorëve të caktuar si bujqësia dhe industria e energjisë mund të kenë rritur importet nga SHBA për mallra që Shqipëria nuk mundi t’i prodhonte ose siguronin në mënyrë të qëndrueshme.
Pas periudhës së pandemisë, ekonomitë filluan të stabilizoheshin dhe tregtia u rikthye në nivele më normale duke u shoqëruar me një riformatim të tregut dhe marëdhënieve tregtare. Kjo periudhë shënoi një rritje të kërkesës për produkte të shumta, si dhe një rikuperim të sektorëve të energjisë dhe bujqësisë.
Në vitin 2022, eksportet amerikane në Shqipëri u rritën ndjeshëm në 13.5 miliardë lekë. Kjo mund të ketë ndodhur për shkak të stabilizimit të tregut global, rritjes së kërkesës për teknologji dhe produkte farmaceutike, dhe rritjes së importeve nga Shqipëria të cilat ndihmuan në tërheqjen e investimeve.
Në të njëjtën kohë, eksportet shqiptare në SHBA ishin gjithashtu të forta, për shkak të rinovimit të kërkesës për produkte të caktuara bujqësore dhe materialeve të ndërtimit, si dhe ndihmës nga investimet amerikane në sektorët strategjikë.
Për periudhën 2023-2024, një faktor kyç që ka kontribuar në luhatshmërinë e eksporteve dhe importeve është pasiguria e vazhdueshme në tregjet globale, e shkaktuar nga faktorë të tillë si:
Kriza energjetike dhe ndryshimet në çmimet e energjisë. Rritja e çmimeve të energjisë dhe mundësitë e kufizuara për furnizim me energji në shumë vende kanë ndikuar negativisht në disa industri. Eksportet shqiptare, që përfshijnë burimet energjetike, ndoshta janë ulur për shkak të kostos së lartë të prodhimit të energjisë.
Në këtë periudhë 2023 – 2024 ka pasur një rënie të eksporteve amerikane në Shqipëri gjatë kësaj periudhe, e cila mund të jetë e lidhur me uljen e kërkesës për disa kategori mallrash për shkak të krizës energjetike dhe inflacionit global.
Shqipëria ka përmirësuar disa aspekte të infrastrukturës, duke rritur mundësitë për eksportet në sektorë të tjerë si energjia dhe ndihmësitë financiare nga SHBA kanë ndihmuar eksportet bujqësore dhe shërbimeve.
Një tjetër arsye për luhatshmërinë mund të lidhet me politikat e brendshme ekonomike të të dyja shteteve. Për shembull, reforma në sektorët energjetikë, bujqësorë dhe turistik mund të ndikojnë në rritjen ose uljen e eksporteve. Kjo është e dukshme kur shihet rritja e eksporteve të Shqipërisë në SHBA pas periudhës së pandemisë dhe përmirësimi i politikave të stabilizimit të ekonomisë.
Ndërkohë, politikat e SHBA-së për mbështetje të industrive të brendshme dhe eksportet kanë pasur ndikim në një rënie të mundshme të eksporteve të mallrave në Shqipëri gjatë periudhës 2023-2024, për shkak të përqendrimit të brendshëm të prodhimit për të plotësuar kërkesën lokale të SHBA-së.
Një faktor që mund të ketë ndikuar në luhatshmërinë e eksporteve është ndryshimi në preferencat dhe kërkesat e tregut shqiptar. Me kalimin e kohës, Shqipëria mund të ketë ndryshuar strategjinë e saj të konsumit dhe importit, duke favorizuar produkte që janë më të lira dhe të përshtatshme për nevojat e saj.
Bilanci tregtar i eksporteve dhe importeve ndërmjet SHBA-së dhe Shqipërisë gjatë periudhës 2021-2024 mund të shpjegohet nga një përzierje e faktorëve të brendshëm dhe të jashtëm, duke përfshirë ndikimin e pandemisë COVID-19, pasigurinë e tregjeve globale, ndryshimet në politikat ekonomike dhe tregtare të të dyja vendeve, si dhe ndryshimet në kërkesën për produkte të caktuara.
Çdo vit ka reflektuar dinamikë të ndryshme të kërkesës dhe ofertës, e cila ka ndikuar në luhatjen e eksporteve dhe importeve.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.