PBB mat aktivitetin ekonomik, por jo mirëqenien
Që nga krijimi i saj, ekonomistë të cilët janë të familjarizuar me PBB-në dhe metodologjisë e saj kanë theksuar se PBB është një matës i aktivitetit ekonomik, por nuk mat mirëqenien ekonomike.
NË vitin 1934, Simon Kuznets, arkitekti kryesor i sistemit kombëtar të kontabilitetit të Shteteve të Bashkuara, paralajmëroi barazimin e rritjes së PBB me mirëqenien sociale apo ekonomike.
Byroja amerikane e analizës ekonomike deklaron se qëllimi i matjes së PBB është për t’iu përgjigjur pyetjeve të tilla si:
- Sa shpejt po rritet ekonomia?
- Cili është modeli i shpenzimeve për mallra dhe shërbime?
- Sa për qind e rritjes së prodhimit është për shkak të inflacionit?
- Sa pjesë e të ardhurave të prodhuara është duke u përdorur për konsum në krahasim me investimet apo kursimet?
Për të kuptuar se si PBB vazhdon të keqpërdoret si një tregues kombëtar për mirëqenien është e rëndësishme të marrin në konsideratë se si sistemi i tanishëm ka evoluar. Është gjithashtu e rëndësishme që të njohin se PBB nuk është e keqe në atë çfarë mat. Përkundrazi, ajo që vlen të kritikohet në lidhje me PBB nuk është vetë ajo, por keqpërdorimi i saj si një tregues i diçkaje që nuk duhet të matet dhe nuk e është qëllim për ta matur.
Ekonomistët kanë paralajmëruar që nga koha e prezantimit të saj, se PBB është një mjet i specializuar dhe trajtimi i saj, si një tregues i përgjithshëm i mirëqenies është i pasaktë dhe i rrezikshëm.
Megjithatë, gjatë 80 viteve të fundit rritja ekonomike e matur nga PBB është bërë sine qua non për progresin ekonomik. PBB për frymë është përdorur shpesh për të krahasuar cilësinë e jetës në vende të ndryshme. Qeveritë shpesh përdorin ndryshimet e PBB-së, si një tregues i suksesit të politikave ekonomike dhe fiskale.
Një numër i mënyrave të matjes së progresit në nivel kombëtar janë propozuar, zhvilluar, dhe po përdoren për të adresuar atë që PBB e bën si matëse e sasisë në ekonomi, por jo pjesën e matjes së cilësisë në ekonomi apo mirëqenie. Matjet adresojnë edhe shqetësimin se theksi PBB-së në sasi inkurajon shterimin e kapitalit social dhe natyror dhe politikat e tjera që dëmtojnë cilësinë e jetës për brezat e ardhshëm.
NË përgjithësi, këto masa të reja mund të kategorizohen si:
(1) indekse që trajtojnë çështjet e përshkruara më lart, duke bërë ” korrigjimet në llogaritë ekzistuese PBB dhe llogarive kombëtare;
(2) indekse që matin aspekte të mirëqenies në mënyrë të drejtpërdrejtë;
(3) indekse të përbërë që kombinojnë qasje; dhe
(4) grupime treguesish
Si PBB, të gjitha këto matje janë treguesë që tregojnë një pamje nga lart, jo raporte gjithëpërfshirëse në zemrën dhe shpirtin e komuniteteve individuale. Megjithatë, disa mund dhe janë duke u përdorur për të informuar vendimmarrjen lokale dhe rajonale. Ky është një përmirësim në keqpërdorimin e PBB-së dhe rritjes ekonomike, si një figurë përfaqësuese për mirëqenien.
P.sh., cilësia e jetës në Shtetet e Bashkuara varet nga shumë variabla të ndryshme dhe PBB është vetëm një pjesë e vogël e kësaj. Rritja e PBB ndihmon, megjithatë cilësia e jetës nuk do të përmirësohet deri sa të mund të ulet ndjeshëm shkalla e papunësisë dhe të merren pagat e munguara në kompensim të normës së inflacionit.
Përdorja e PBB-së, për të matur pasurinë e një shoqërie është padyshim keq orientim dhe nuk i shërben qëllimit të ekonomisë, si mbështetëse e pasurisë në kuadër të kompleksitetit përreth dhe korrelacioneve të përhershme. PBB nuk e njeh dimensionin e ndërlidhjes, për të mos thënë varësinë e vërtetë të sistemit ekonomik përreth saj.
PBB është në duart tona për të kontrolluar numrat dhe për hartimin e kuadrit që korrespondon me sistemin në botë në mënyrë që të gjithë njerëzit të mund të zhvillohen për të zotëruar potencialin e tyre dhe të kontribuojnë më shumë për të rritur pasurinë.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.