Analiza e ndikimit të rritjes së akcizës mbi produktet e duhanit, tregun dhe efektet e duhanpirjes

Kjo temë diskutimi ka të bëjë me disa aspekte të rëndësishme të ekonomisë, siç janë të ardhurat nga taksat, konsumimi, dhe ndikimi në industrinë e duhanit.

Rritja e akcizës çdo vit mund të ketë disa efekte në rritjen e çmimit të cigareve, përfshirë.

• ndikimin në të ardhurat e buxhetit të shtetit

Efekti i parë është rritja e të ardhurave tatimore. Në vitet e fundit, Shqipëria ka aplikuar një politikë të rritjes së akcizës për produktet e duhanit, që ka ndikuar në rritjen e çmimit të cigareve dhe në përpjekje për të rritur të ardhurat fiskale. Sipas të dhënave të Dhomës së Tregtisë dhe Financave, si dhe të Raporteve të Institutit të Statistikave të Shqipërisë (INSTAT), ka pasur një rritje të të ardhurave tatimore nga duhani me të paktën 6-7% na viti në vit. Të ardhurat nga akciza e duhanit përbëjnë deri në 30% të të ardhurave të akcizës.

Nga rritja e akcizës është ndikuar direkt rritja e çmimit të cigareve. Akciza më e lartë ka çuar në rritjen e çmimeve për konsumatorët, që ka ndikuar në rritjen e të ardhurave tatimore nga shitja e cigareve. Rreth 70% e çmimit të shitjes së duhanit përfshin tatimet dhe taklsat përfshirë edhe akcizëa zë mbi gjysmën e çmimit të paketës (rreth 55% të cmimit të shitjes).

Mirëpo, si në të gjitha rritjet e çmimeve një kudër reagim i tregut është evazioni (kontrabanda) dhe shmangia e pagesës së detyrimeve tatimore.

Një faktor që ka ndikuar në rritjen e të ardhurave, por që gjithashtu ka sjellë sfida, është kontrabanda e cigareve dhe shmangia e taksave. Shqetësimi për këtë është evidentuar edhe nga raportet ndërkombëtare që flasin për një pjesë të konsiderueshme të tregut të cigareve të paligjshme në Shqipëri, që mund të ketë ndikuar negativisht në mbledhjen e plotë të të ardhurave tatimore. Sipas një studimi të realizuar nga Komisioni Europian dhe disa studimeve lokale, pjesa e tregut të cigareve të kontrabanduar në Shqipëri ka qenë afërsisht 30-40% e tregut të cigareve. Kjo do të thotë se një pjesë e madhe e konsumatorëve mund të konsumojnë cigare që nuk janë të regjistruara për taksë, duke shkaktuar humbje të mundshme për të ardhurat tatimore.

Studimet tregojnë se një pjesë e konsumatorëve kanë kaluar në produkte të paaksizuara ose të kontrabanduar për të shmangur rritjen e çmimit të cigareve për shkak të akcizës së lartë.

• ndikimin në konsumimin e cigareve

Çmimi i një pakete cigaresh është rritur vit pas viti, sidomos pas rritjes së akcizës që është zbatuar nga qeveria për të rritur të ardhurat fiskale dhe për të zvogëluar konsumin. Çmimi mesatar i një pakoje cigare në Shqipëri në 2025 pritet të arrijë në 220-270 lekë, në varësi të markës dhe taksave.

Politikat e rritjes së akcizës çdo vit kanë bërë që çmimi të rritet në mënyrë të vazhdueshme. Kjo ka pasur një efekt të menjëhershëm në çmimin final të cigareve, i cili është një faktor që ndikon drejtpërdrejt në ndërgjegjësimin e konsumatorëve për konsumimin e produktit.konsumatorëve, që është një faktor kyç, mund të reagojë me zvogëlimin e blerjeve të produkteve të duhanit.

Një nga karakteristikat kryesore të tregut të cigareve është se kërkesa për to është inelastike. Kjo do të thotë që ndryshimet në çmim nuk ndikojnë në mënyrë të theksuar në sasia e kërkuar nga konsumatorët, sidomos në afatshkurtër.

Edhe pse çmimi rritet, shumë konsumatorë që janë të varur nga cigaret nuk e reduktojnë ndjeshëm konsumimin kur çmimi rritet, për shkak të natyrës së varësisë nga nikotina. Ky është një karakteristikë e tregut të duhanit dhe shpjegon pse kërkesa mbetet relativisht stabile.

Megjithatë, konsumatorët mund të reagojnë me ndryshime të vogla si kalimi në markat më të lira ose produkte të tjera (si cigaret elektronike) kur çmimi rritet. Kjo mund të çojë në një shpërndarje të kërkesës midis produkteve të ndryshme.

Një aspekt tjetër i rëndësishëm është se kontrabanda e cigareve mund të ndikojë në çmimin e tregut dhe kërkesën për cigare. Cigarete e kontrabanduara janë shpesh më të lira, duke ofruar një mundësi për konsumatorët që kërkojnë një alternativë më të lirë për të shmangur çmimet e larta të cigareve të aksizuara. Çmimi i cigareve të kontrabanduara është zakonisht ndjeshëm më i ulët se ato që shiten në tregun e ligjshëm, sepse nuk janë të aksizuara dhe nuk paguajnë taksa.  Kur çmimi i cigareve të ligjshme rritet për shkak të akcizës, kjo mund të çojë në rritje të kërkesës për cigare të kontrabanduara, që është një sfidë për administratën tatimore dhe për rritjen e të ardhurave nga akciza.

Kërkesa për cigare në Shqipëri ka disa karakteristika të veçanta që lidhen sa me demografinë, po ashtu edhe me sjelljen e konsumatorëve dhe politikën fiskale.

• Shqipëria ka një prej niveleve më të larta të konsumit të duhanit në Europë, për të cilën faktorë të tillë si kultura e konsumit të duhanit, nivelet e varësisë dhe qëndrueshmëria e sjelljeve të konsumit janë të rëndësishëm.
• Pjesa më e madhe e konsumatorëve të cigareve janë meshkuj, dhe grupmoshat e mesme dhe të reja janë ato që konsumojnë më shumë. Kjo ka një ndikim në kërkesën e përgjithshme dhe mund të ndikojë në konsumin e markave të caktuara.
• Pjesëmarrja e duhanit të ngrohtë dhe cigareve elektronike ka një rritje të përdorimit, të cilat mund të ndihmojë në përhapjen e kërkesës për alternativa më të shëndetshme dhe mund të ndikojë në kërkesën për cigare tradicionale.

Rregullat që kufizojnë reklamat dhe sheshin e duhanit në hapësira publike kanë ndikim në sjelljen e konsumatorëve, duke e bërë konsumimin më pak të dukshëm dhe mund të zvogëlojnë përhapjen e tij në grupe të rinjsh.

Rritja e taksës dhe çmimi i cigareve ka shkaktuar një ndryshim të qëndrueshëm në sjelljen e konsumatorëve, duke i detyruar ata të kalojnë në alternativa më të lira ose në produkte të tjera. Në këtë mënyrë, kërkesa mund të fillojë të sillet më shumë në produkte të reja dhe jo në cigaret tradicionale.

Efektet në industrinë e duhanit

Efektet në industrinë e duhanit në Shqipëri janë të shumta dhe të shumëanshme, duke përfshirë nivelet e prodhimit, tregtinë, punësimin dhe të ardhurat fiskale. Faktorët kryesorë që ndikojnë në industrinë e duhanit në Shqipëri janë politikës fiskale (akciza), ndikimi i kërkesës dhe ofertës në treg, kontrabanda, dhe alternativat e reja të konsumit si cigaret elektronike dhe duhani i ngrohtë.

Efektet nga rritja e Akcizës dhe çmimi

Rritja e akcizës për cigaret ka pasur një ndikim të drejtpërdrejtë në industrinë e duhanit në Shqipëri, duke përfshirë ndikime pozitive dhe negative.

Si efekte pozitive mund të renditim:

• Rritjen e të ardhurave fiskale. Të ardhurat nga akciza e duhanit janë rritur, duke kontribuar në buxhetin e shtetit dhe përmbushur qëllimet fiskale. Sipas raporteve të Ministrisë së Financave, akciza e duhanit është një nga burimet kryesore të të ardhurave për shtetin.
• Përmirësimin e kontrollit dhe administratës doganore. Përpjekjet për të kontrolluar tregun dhe për të parandaluar shmangien e taksave kanë përmirësuar administrimin fiskal dhe kanë ndihmuar rritjen e të ardhurave nga duhani.

Si efekte negative mund të renditim:

• Rritjen e çmimit ka ulur ndjeshëm kërkesën për cigare, veçanërisht tek grupe të caktuara të popullsisë që janë më të ndjeshëm ndaj çmimeve. Ky fenomen ka krijuar një presion mbi kompanitë prodhuese të duhanit, të cilat mund të kenë parë një ulje të shitjeve.
• Efektet tek industria lokale. Për shkak të rritjes së çmimit dhe kërkesës më të ulët, disa kompani të vogla mund të kanë pasur vështirësi financiare dhe mund të jenë detyruar të kufizojnë prodhimin ose të mbyllen. Kjo ka sjellë një ndikim të drejtpërdrejtë tek industria e prodhimit të cigareve, që është kryesisht e përqendruar në disa aktorë të mëdhenj të tregut.

Sfida e kontrollit të kontrabandës

Një sfidë tjetër për industrinë është lufta kundër kontrabandës së cigareve. Kontrabanda e cigareve ka ndikuar thelbësisht në treg dhe në shifra të ardhurash për shtetin. Edhe pse masat për të luftuar këtë fenomen janë forcuar, kontrabanda e cigareve mbetet një problematikë që ndikon drejtpërdrejt në të ardhurat nga taksat.

Efektet negative të kontrabandës.

• Humbje e të ardhurave fiskale. Cigaret e kontrabanduara nuk paguajnë taksa dhe akciza, duke sjellë humbje të konsiderueshme për shtetin. Kjo mund të ndikojë në kapacitetin e buxhetit të shtetit për të mbështetur shërbime publike.
• Konkurrencë e padrejtë për kompanitë legjitime. Cigaret e kontrabanduara mund të ofrojnë çmime më të ulëta, duke penguar konkurrencën e drejtpërdrejtë për kompanitë që paguajnë taksa dhe që veprojnë në kuadër të ligjit. Ky fenomen mund të çojë në ndikime negative për sektorin e duhanit, duke e bërë më të vështirë për ata që respektojnë rregullat të konkurrojnë në mënyrë të drejtë.

Përpjekjet kundër kontrabandës janë orientuar te:

• Masat e rrepta dhe bashkëpunimi ndërkombëtar. Shqipëria ka forcuar bashkëpunimin me shtetet e tjera të rajonit dhe organizatave ndërkombëtare, për të luftuar rrjetet e kontrabandës. Megjithatë, sfida vazhdon të jetë prezente dhe kërkon përpjekje të vazhdueshme për të minimizuar efektet negative të saj.

Kërkesa dhe ndikimi i alternativave të duhanit

Një nga faktorët që ndikon në industrinë e duhanit në Shqipëri është rritja e përdorimit të alternativave të tjera të duhanit, si cigaret elektronike dhe duhani i ngrohtë.

Ndikimi në kërkesën për cigare tradicionale

• Rënia e kërkesës për cigare. Shumë konsumatorë po kalojnë nga cigaret tradicionale në alternativa më të shëndetshme si cigaret elektronike ose duhani i ngrohtë. Kjo ka redukta kërkesën për cigare tradicionale, dhe si pasojë ka një ndikim në industrinë e prodhimit të cigareve. Kjo ka sjellë ndryshime në kërkesën për produktet e duhanit dhe ka krijuar një mundësi për prodhuesit që të diversifikojnë ofertat e tyre.

Efektet për industrinë:

• Diversifikimi i produkteve. Për t’u përshtatur me kërkesën në rritje për alternativa të tjera, disa kompani janë detyruar të diversifikojnë produktet e tyre dhe të ofrojnë cigare elektronike dhe duhan të ngrohtë, për të kapur një pjesë të tregut të rinj.
• Rregullimet dhe shtrëngimi i kontrollit. Me rritjen e interesit për cigaret elektronike dhe produktet e tjera, ka një rregullim më të fortë nga autoritetet për të siguruar që këto produkte të jenë të sigurt dhe të kontrolluar.

• Prodhimi i duhanit në Shqipëri është përqendruar tek disa kompani të mëdha, ku një pjesë e tyre janë prodhues të cigareve dhe importues të duhanit të grirë. Rritja e akcizës ka pasur një ndikim në kostot e prodhimit, duke e bërë prodhimin më të shtrenjtë dhe duke ndikuar në marzhin e fitimit për kompanitë lokale.
• Eksportet e duhanit. Industria e duhanit është gjithashtu e lidhur me eksportet e produkteve të duhanit, dhe kjo mund të ndikojë në zhvillimin e industrisë, pasi kërkesa për cigare shqiptare mund të rritet në tregjet e jashtme.

• Punësimi në sektorin e duhanit është një tjetër aspekt i rëndësishëm i industrisë. Rritja e kërkesës dhe zhvillimi i sektorit ka krijuar mundësi punësimi për një numër të madh njerëzish, veçanërisht në fushën e përpunimit të duhanit dhe shitjeve.
• Reduktimi i kërkesës mund të ketë efekte negative në punësimin, pasi disa kompani mund të kërkojnë të rregullojnë nivelin e stafit për të mbajtur kostot të ulëta. Megjithatë, diversifikimi i produkteve mund të krijojë mundësi të reja për punësim.

Industria e duhanit në Shqipëri po kalon një periudhë të transformimeve të shpejta, të ndikuara nga rritja e akcizës, lufta kundër kontrabandës, dhe zhvillimi i alternativave të tjera të duhanit. Ky sektor është duke u përballur me një përgjigje të kombinuar ndaj sfidave, ku rritja e taksave dhe kontrabandës janë disa nga faktorët kryesorë që kanë ndikuar në rezultatet financiare dhe shëndetin e industrisë. Për të garantuar zhvillim të qëndrueshëm, industria do të duhet të adaptohet me kërkesat e tregut dhe rregullimet e reja.

Efektet sociale dhe shëndetësore

Efektet sociale dhe shëndetësore të konsumimit të duhanit në Shqipëri janë të theksuara dhe ndikojnë në shumë aspekte të jetës sociale dhe ekonomike. Duhanpirësit dhe industria e duhanit kanë efekte të drejtpërdrejta dhe afatgjata, që përfshijnë jo vetëm shëndetin e individëve, por edhe më gjerë në nivelin shoqëror dhe ekonomik.

Duhani është një nga faktorët kryesorë të sëmundshmërisë dhe vdekjeve të parakohshme në Shqipëri. Konsumi i tij ka pasoja të rëndësishme për shëndetin individual dhe shëndetin publik.

Sëmundjet që shkakton duhani kryesisht nga praktikat shëndetësore janë:

• Sëmundjet kardiovaskulare. Duhanpirësit kanë një rrezik më të madh për zhvillimin e sëmundjeve të zemrës, bllokimit të arterieve dhe infarkteve. Ky rrezik është më i lartë për ata që konsumojnë cigare për një periudhë të gjatë kohe.
• Kanceri. Duhanpirësit janë më të rrezikuar nga shumë lloje kanceri, përfshirë kancerin e mushkërive, kancerin e gojës, kancerin e ezofagut, dhe kancerin e pankreasit. Kanceri i mushkërive është ndër më të zakonshmit dhe më vdekjeprurësit për duhanpirësit.
• Sëmundjet respiratore. Astma, bronkiti kronik, dhe emfizema janë ndër sëmundjet më të shpeshta që lidhen me konsumimin e duhanit, veçanërisht për ata që janë të ekspozuar ndaj tij për periudha të gjata.
• Efektet në shëndetin e fëmijëve. Duhani ka gjithashtu një ndikim të dëmshëm në shëndetin e fëmijëve, duke përfshirë rritjen e mundësisë për të pasur probleme me frymëmarrjen dhe për të zhvilluar sindromën e ngurtësimit pulmonar. Ekspozimi ndaj duhanit pasiv (nga prindërit ose të tjerët) ka pasur gjithashtu pasoja të rënda shëndetësore tek fëmijët.
• Shëndeti i grave. Duhani ka ndikim të rëndë në shëndetin riprodhues të grave, duke rritur mundësinë e abortit spontan, mashtrimit të lindjes, dhe vdekjes gjatë lindjes. Gjithashtu, është një faktor rreziku për kancerin e qafës së mitrës.

Një pjesë e rëndësishme e sfidave shëndetësore është përhapja e duhanpirësve të rinj dhe ndikimi i reklamave dhe i ekspozimit të duhanit tek të rinjtë. Shumë individë fillojnë të konsumojnë duhan që në moshë të re, për shkak të ndikimit të familjes, mjedisit shoqëror, dhe modeleve të papërgjegjshme të reklamimit. Kjo i bën ata të ekspozuar ndaj një varësie të mundshme që mund të zgjat për dekada.

Konsumimi i duhanit ka gjithashtu një ndikim të dëmshëm te ata që nuk pinë cigare, por që janë të ekspozuar ndaj cigareve të ndezura nga të tjerët. Duhanpirësit pasivë, si anëtarët e familjes ose kolegët në mjedise të mbyllura, janë të ekspozuar ndaj toksinave dhe substancave të dëmshme të cilat mund të shkaktojnë probleme shëndetësore serioze, si kanceri, sëmundjet kardiovaskulare dhe problemet e frymëmarrjes.

Efektet Sociale

Efektet sociale të konsumimit të duhanit janë gjithashtu të rëndësishme dhe shtrihen në fushën e rreziqeve shëndetësore, ndryshimeve në sjellje sociale, dhe përkeqësimin e kushteve ekonomike dhe të punësimit.

Duhani është ende një fenomen i përhapur gjerësisht në Shqipëri, veçanërisht ndër të rinjtë dhe meshkujt, dhe mbetet një pjesë e kulturës sociale, duke u përdorur shpesh si një mënyrë për të shprehur pavarësinë, për të lehtësuar stresin, ose për të integruar në grupe sociale. Kjo mund të nxisë një një varësi sociale nga konsumimi i duhanit.

Fshatrat dhe qytetet. Konsumi i duhanit është më i përhapur në disa zona të Shqipërisë, veçanërisht në fshatra dhe popullsi me nivel më të ulët arsimimi dhe të ardhurash, ku ka më shumë mundësi për mohim të ndikimeve të dëmshme që vijnë nga duhani.

Shpenzimet shëndetësore. Për shkak të shpeshtësisë së sëmundjeve të shkaktuara nga duhani, qeveria dhe individët janë të detyruar të përballen me shpenzime të larta shëndetësore, që lidhen me trajtimin e sëmundjeve të tilla. Në përpjekje për të mbuluar këto shpenzime, sistemi shëndetësor i shtetit mund të përballet me ngarkesa financiare të paplanifikuara.

Përkeqësimi i produktivitetit të punës. Duhanpirësit janë më të prirur të sëmuren dhe të përjashtohen nga puna për shkak të sëmundjeve të lidhura me duhanin, çka mund të ndikojë në produktivititetin e forcës punëtore dhe të sjellë një ndikim negativ në ekonomi.

Në Shqipëri, ndërsa konsumimi i duhanit mbetet i përhapur, ka gjithashtu një tendencë për të rritur ndërgjegjësimin për pasojat shëndetësore dhe për të nxitur ndryshime sjelljesh sociale. Kjo ka bërë që shumë individë të fillojnë të shmangin konsumimin e duhanit, dhe madje të krijojnë grupe mbështetjeje për ata që duan të ndalojnë pirjen e duhanit.

Edukimi dhe shëndeti i fëmijëve. Kur një prind konsumon duhan, ka mundësi që edhe fëmijët të ndihen të detyruar të adoptojnë këtë sjellje, duke ndikuar kështu në shëndetin e brezit të ri. Efekti mund të jetë veçanërisht negativ për ata që jetojnë në familje me nivel më të ulët arsimimi, ku normat sociale për konsumimin e duhanit mund të jenë më të larta.

Kostoja sociale e varësisë nga duhani. Në shoqërinë shqiptare, varësia nga duhani mund të krijojë ndryshime në marrëdhëniet shoqërore, pasi konsumatorët e duhanit mund të jenë më të prirur për të përballuar probleme me komunikimin dhe shëndetin e përgjithshëm, duke ndikuar negativisht në jetën e tyre shoqërore dhe profesionale.

Në Shqipëri, efektet sociale dhe shëndetësore të konsumimit të duhanit janë të shumta dhe të theksuara, duke përfshirë ndikime të drejtpërdrejta në shëndetin e individëve, përhapjen e sëmundjeve të lidhura me duhanin, dhe shpenzimet e larta shëndetësore. Për më tepër, ndikimi social është i dukshëm në nivelin e familjeve dhe grupeve sociale, duke kontribuar në përhapjen e duhanpirësve dhe në rrezikun që kjo sjell për shëndetin dhe mirëqenien e individëve dhe të shoqërisë si tërësi. Angazhimi në masa të reja edukative dhe rregullatore është i nevojshëm për të përmirësuar situatën dhe për të reduktuar këto efekte të dëmshme.

Pritshmëritë për të ardhurat nga tregu i cigareve.

Pritshmëritë për të ardhurat nga tregu i cigareve në Shqipëri për vitin 2025 dhe për periudhën në vijim varen nga një sërë faktorësh të cilët mund të ndikojnë si në kërkesën ashtu dhe në ofertën e cigareve, duke përfshirë politikat fiskale, ndihmën për reduktimin e konsumit, trendet globale dhe rregulloret kombëtare, si dhe ndarjen e tregut mes konsumatorëve legjitimë dhe atyre që janë të përfshirë në kontrabandë.

Pritshmëria kryesore dhe e para është rritja e akcizës dhe ndikimi në të Ardhurat Fiskale

Një faktor kyç për të ardhurat nga tregu i cigareve është politika e akcizës. Pritshmëritë për të ardhurat fiskale nga cigaret do të varen nga intensifikimi i rritjes së akcizës dhe të ardhurat që do të mblidhen nga ky burim.

• Rritja e akcizës do të vazhdojë të ketë një ndikim të dukshëm në çmimin e cigareve, dhe mund të ultë kërkesën për cigare tradicionale, veçanërisht tek grupet e ndjeshme ndaj çmimit. Megjithatë, ritmi i rritjes së akcizës mund të ndihmojë në shtimin e të ardhurave të shtetit, për aq kohë sa nuk do të çojë në një rënie drastike të konsumit.
• Pritshmëria për të ardhurat. Nëse të ardhurat nga akciza rriten për çdo vit, por pa pasur një rënie dramatike të konsumit, mund të presim një rritje të qëndrueshme të të ardhurave nga ky sektor, edhe pse ndoshta më të ngadalta në krahasim me vitet e kaluara. Në këtë kuadër, mund të presim që të ardhurat fiskale të rriten me 5-10% në vitin 2025, duke varur nga sasia e cigareve të konsumuar dhe efektiviteti i kontrollit të kontrabandës.

Një pritshmëri tjetër është roli i kontrabandës dhe tendenca e luftës kundër saj

Një nga sfidat kryesore që ndikon në të ardhurat nga tregu i cigareve është kontrabanda. Pavarësisht masave të marra për të frenuar këtë fenomen, kontrabanda mbetet një problem i madh që dëmton të ardhurat e shtetit dhe shkakton konkurrencë të padrejtë për kompanitë legjitime.

• Pritshmëritë për të ardhurat nga cigaret janë të lidhura drejtpërdrejt me reduktimin e kontrabandës. Nëse masat për të luftuar kontrabandën vazhdojnë të përmirësohen dhe kapja e cigareve të kontrabanduara rritet, mund të shohim një rritje të mëtejshme të të ardhurave fiskale, pasi konsumatorët që kanë shmangur pagimin e akcizës do të kalojnë në tregun e rregulluar dhe të licencuar. Kjo mund të çojë në një rritje të ndjeshme të të ardhurave për shtetin, duke përfshirë ndihmën nga rritja e kontrollit doganor.

Pritshmëri tjetër lidhet me diversifikimin e produkteve dhe ndikimi i alternativave

Një tjetër faktor që mund të ndikojë në të ardhurat nga tregu i cigareve është ndryshimi i preferencave të konsumatorëve, veçanërisht në drejtim të alternativave të duhanit si cigaret elektronike, duhani i ngrohtë dhe produkte të tjera. Nëse konsumatorët kalojnë më shumë tek këto alternativa, kërkesa për cigare tradicionale mund të ulet, duke ndikuar në të ardhurat nga cigaret.

• Pritshmëritë për konsum dhe treg. Pasojat mund të jenë dyfish. nëse konsumatorët kalojnë më shumë në alternativa të shëndetshme, mund të shohim një rënie të kërkesës për cigare tradicionale. Kjo mund të çojë në një ulje të të ardhurave nga cigaret.
• Rritja e të ardhurave nga cigaret alternative. Nga ana tjetër, nëse tregu i cigareve elektronike dhe produkteve të ngrohta rritet, mund të ndihmojë në kompensimin e humbjeve të mundshme nga kërkesa më e ulët për cigaret tradicionale. Në këtë mënyrë, industria mund të diversifikohet dhe të ruajë një pjesë të tregut.

Një faktor tjetër që do të ndikojë në të ardhurat nga tregu i cigareve është ndjeshmëria e kërkesës ndaj çmimit. Ndikimi i çmimit të duhanit, për shkak të akcizës, mund të çojë në një ulje të konsumit, por nivelet e ulëta të konsumatorëve të varur mund të bëjnë që kërkesa të mbetet relativisht e qëndrueshme.

• Pritshmëria për kërkesën. Nëse rritja e çmimit përmes akcizës është e moderuar dhe konsumatorët vazhdojnë të blejnë cigare, për shkak të varësisë dhe kulturës sociale të konsumit të duhanit, mund të ruhet një nivel i qëndrueshëm kërkese. Ky skenar mund të çojë në një rritje të të ardhurave të moderuar, përderisa nuk ka ndodhur një rënje e ndjeshme e kërkesës.

Politikat shëndetësore, si ndalimi i reklamave dhe politikat për të reduktuar konsumimin e duhanit, mund të ndikojnë në kërkesën për cigare. Shqipëria mund të përballet me fushata të vazhdueshme edukative që do të inkurajojnë një reduktim të konsumit, veçanërisht te të rinjtë.

Pritshmëritë për të ardhurat mund të shuhen ose të mbeten të qëndrueshme nëse shëndeti i popullsisë përmirësohet dhe njerëzit bëhen më të ndërgjegjshëm për rreziqet që vijnë nga konsumimi i duhanit. Ky mund të çojë në një tendencë uljeje të kërkesës për cigare.

Pritshmëritë për të ardhurat nga tregu i cigareve në Shqipëri për vitin 2025 dhe periudhën në vijim janë të lidhura me faktorë të shumtë, përfshirë politikën e akcizës, rregullat për luftimin e kontrabandës, ndryshimet në preferencat e konsumatorëve, si dhe ndjekjen e politika shëndetësore dhe edukative që ndikojnë në kërkesën. Nëse qeveria vazhdon të rrisë masat për kontrollin e kontrabandës dhe të mbështesë një diversifikim të tregut përmes produkteve alternative, mund të presim një rritje të moderuar të të ardhurave, me mundësi për përmirësime në disa aspekte të tregut.