Tendenca e besimit ekonomik 2025 me stabilitet të ndryshueshëm, por pa përparim thelbësor

Gjatë 9-mujorit të parë të vitit 2025, treguesi i ndjesisë ekonomike (TNE) ka shfaqur një dinamikë të luhatshme, por duke ruajtur një nivel mbi mesataren historike, një shenjë e qartë e një stabiliteti relativ. Muajt e parë të vitit shënuan ulje të lehta të besimit, sidomos në janar dhe prill, të nxitura kryesisht nga dobësimi i sektorit të industrisë dhe nga ndikimi i kufizuar i ndërtimit dhe konsumit.

Edhe pse treguesi mbeti 6-8 pikë mbi mesataren historike, ndryshimet nuk ishin të mjaftueshme për të treguar një ndryshim të qëndrueshëm krahasuar me vitin 2024.

Dinamika mujore tregon një ndarje të qartë midis sektorëve.

Shërbimet dhe tregtia kontribuan pozitivisht në besimin e konsumatorëve, ndërsa industria dhe ndërtimi mbetën burime të dobësisë dhe pasigurisë.

Kjo reflekton një problem strukturor të ekonomisë shqiptare: rritja nuk po bazohet në sektorë prodhues dhe inovativë, por kryesisht mbi shërbime dhe tregti, duke kufizuar ndikimin real të rritjes ekonomike.

Kur krahasojmë këto luhatje me treguesit e INSTAT për tremujorin e dytë të vitit 2025, vërehet se rritja e PBB-së prej 3.5% është përafërsisht e njëjtë me vitin e kaluar, duke mbështetur të njëjtët sektorë kryesorë: shërbime, tregti dhe ndërtim. Industria dhe bujqësia, që kanë potencial për të dhënë një kontribut më të qëndrueshëm, mbeten të paangazhuara.

Po ashtu, treguesit për prodhimin, tregtinë, shitjet me pakicë dhe shërbimet tregojnë një lëvizje minimale krahasuar me vitin 2024, duke konfirmuar mungesën e një ndryshimi të dukshëm në strukturën ekonomike.

Nga perspektiva kritike, kjo tregon se ekonomia shqiptare ka një stabilitet të kufizuar, por ende nuk ka arritur të prodhojë një përparim të dukshëm që të ndikojë realisht në mirëqenien e qytetarëve.

Rritja mbetet e varur nga sektori i shërbimeve dhe konsumi privat, ndërsa investimet strukturore në industri dhe teknologji nuk janë të mjaftueshme për të ndryshuar trajektoren afatgjatë të ekonomisë.

Parashikimi për tremujorët e ardhshëm sugjeron se, pa një fokus të fortë në:

• modernizimin e industrisë,
• nxitjen e inovacionit dhe teknologjisë,
• përmirësimin e tregut të punës për të rinjtë dhe gratë,

besimi i konsumatorëve mund të vazhdojë të luhatet, por ndryshimet thelbësore në rritjen ekonomike dhe strukturën e saj mbeten të pakta.

Në thelb, 2025 po përkon me 2024, ku stabiliteti është i dukshëm, por ndryshimi i realitetit ekonomik dhe transformimi në një ekonomi më produktive mbetet ende një sfidë e pazgjidhur.