Tregtia e Jashtme në Qershor 2025 me rritje modeste të eksporteve, por rënie e importeve në total

Tendenca të përziera në bilancin tregtar të Shqipërisë për Qershorin dhe gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, ku vërehet një rritje modeste e eksporteve krahasuar me vitin 2024, ndërkohë që importet janë tkurrur lehtë në terma totalë. Të dhënat e publikuara nga INSTAT[1] për tregtinë e jashtme sipas grup-mallrave dhe vendeve partnere nxjerrin në pah disa zhvillime të rëndësishme strukturore dhe ciklike.

Eksportet tregojnë rritje me fokus tek produktet energjetike dhe ushqimore

Në Qershor 2025, eksportet arritën vlerën 35.384 milionë lekë, me një rritje prej 1.9% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Në gjashtëmujorin Janar-Qershor 2025, eksportet arritën në 203.365 milionë lekë, me një rritje vjetore prej 2.1%.

Rritja më e madhe u regjistrua në grupin “Minerale, lëndë djegëse dhe energji”, me një rritje mbi 44% për muajin Qershor dhe 44% edhe për periudhën gjashtëmujore, çka reflekton rikthimin e aktivitetit në sektorin e nxjerrjes apo përfitimin nga çmimet ndërkombëtare.

Rritje u vu re edhe tek grupi “Ushqime, pije, duhan”, me +1.4 miliard lekë për Qershor dhe +2.3 miliard lekë për periudhën Janar-Qershor.

Importet janë me rënie në total, por rritje në segmentin e makinerive

Importet për Qershor 2025 ishin 76.507 milionë lekë, me një rënie të lehtë (-0.2%) krahasuar me Qershorin 2024.

Në periudhën Janar-Qershor 2025, importet ranë me rreth 2%, nga 440.234 milionë lekë në 431.394 milionë lekë, duke reflektuar një frenim të konsumit apo investimeve në disa kategori.

Rënia më e ndjeshme vërehet tek “Materiale ndërtimi dhe metale”, me -2.5 miliard lekë në total për gjashtëmujorin, si dhe tek “Tekstile dhe këpucë”, që shënuan ulje si në eksporte, ashtu edhe në importe.

Makineritë dhe pajisjet përbëjnë përjashtimin kryesor, me një rritje të importeve prej 10.3% për Qershorin dhe qëndrojnë në nivele të larta edhe në gjashtëmujor.

Bilanci tregtar dhe partnerët kryesorë

Bilanci tregtar vijon të jetë negativ, me deficit të theksuar që nuk është përmirësuar ndjeshëm, pavarësisht rritjes së eksporteve.

Të dhënat sipas vendeve partnere konfirmojnë dominimin e vendeve të BE-së në volumin e tregtisë, ku Italia vijon të jetë partneri kryesor.

Çfarë kuptojmë nga kjo ecuri?

1. Struktura e eksporteve mbetet e ndjeshme ndaj lëndëve të para dhe energjisë, ndërkohë që mallrat me vlerë të shtuar të ulët vijojnë të mbizotërojnë (tekstile, ushqime, lëndë druri).

2. Rënia e importeve në materiale ndërtimi dhe kimikate mund të sinjalizojë një ngadalësim të aktivitetit ndërtimor dhe industrial në vend.

3. Rritja e importeve të pajisjeve dhe makinerive është një sinjal pozitiv për investimet afatgjata, ndonëse nuk mjafton për të përmbysur bilancin negativ.

4. Pesha e ulët e eksporteve të teknologjisë apo produkteve të përpunuara vijon të kufizojë mundësinë e përmirësimit të qëndrueshëm të bilancit tregtar.

Të dhënat e tregtisë së jashtme për Qershorin dhe gjashtëmujorin e parë të vitit 2025 pasqyrojnë një ekonomi ende të ndikuar nga faktorë të jashtëm dhe ciklikë, me rëndësi të lartë të lëndëve të para dhe mallrave me vlerë të ulët të shtuar në strukturën e eksporteve. Rritja e eksporteve në sektorin e mineraleve dhe energjisë sugjeron një përfitim afatshkurtër nga tregjet ndërkombëtare, por jo domosdoshmërisht një thellim të kapaciteteve prodhuese të vendit.

Nga ana tjetër, rënia e importeve në segmente kyçe si ndërtimi, tekstilet dhe kimikatet mund të sinjalizojë ngadalësim të kërkesës së brendshme dhe njëfarë përmbajtjeje në aktivitetin ekonomik. Ndërkohë, rritja e importeve të makinerive dhe pajisjeve është një tregues pozitiv që mund të nënkuptojë investime potenciale për modernizim apo zgjerim, por që kërkon vëzhgim të vazhdueshëm për të vlerësuar ndikimin real në rritjen ekonomike.

Në analizë të fundit, deficiti tregtar mbetet strukturor dhe i thelluar, duke reflektuar një model zhvillimi të orientuar drejt konsumit dhe më pak drejt prodhimit konkurrues. Kjo e bën të domosdoshme rishikimin e politikave industriale, mbështetjen për prodhimin me vlerë të shtuar dhe nxitjen e diversifikimit të eksporteve.Sfida për periudhën në vijim është si të kthehet potenciali i tregtisë në një motor të qëndrueshëm rritjeje dhe jo thjesht në një reflektim të luhatjeve të jashtme.

[1] INSTAT – Tregtia e Jashtme e Mallrave, Qershor 2025, Lexo raportin e plotë