Korrik 2025: Një bilanc i brishtë në tregtinë e jashtme

Tregtia e jashtme e Shqipërisë gjatë Korrikut 2025 sjell një tablo me kontraste. Eksportet arrijnë në 35 miliardë lekë, duke u rritur me 5,7 % krahasuar me një vit më parë, por duke shënuar një rënie të lehtë nga muaji Qershor. Nga ana tjetër, importet arritën në 83 miliardë lekë, më të ulëta vjetore, por dukshëm më të larta në krahasim mujor. Rezultati është një deficit tregtar prej 48 miliardë lekësh, që edhe pse më i ulët se një vit më parë, mbetet i rënduar në terma absolutë.

Rritja e eksporteve mbështetet kryesisht nga minerale, energjia dhe produktet ushqimore, duke treguar sërish varësinë e lartë të ekonomisë nga mallrat ciklike dhe të paqëndrueshme. Ndërkohë, materialet e ndërtimit dhe metalet vazhdojnë të dobësojnë tablonë e përgjithshme. Ky është një sinjal i qartë se industrisë përpunuese i mungon ritmi i zhvillimit.

Nga ana tjetër, importet zbulojnë një tjetër dimension.

Ulja e fortë e importit të makinerive dhe pajisjeve tregon një ngadalësim të investimeve, ndërsa rritja e ushqimeve dhe produkteve kimike pasqyron konsum më të lartë bazë dhe varësi më të madhe nga tregjet e huaja.

Në arenën ndërkombëtare, tabloja është po aq dinamike. Kosova dhe Greqia shfaqen si destinacionet me rritjen më të fortë të eksporteve, ndërsa Italia dhe Maqedonia e Veriut humbasin terren. Për importet, Kina dhe Turqia fitojnë peshë në kurriz të partnerëve tradicionalë europianë, duke sinjalizuar një zhvendosje graduale të zinxhirëve të furnizimit.

Nëse shohim përpara, panorama është e qartë.

Shqipëria mbetet e ekspozuar ndaj luhatjeve të tregjeve ndërkombëtare për shkak të varësisë së lartë nga energjia dhe mineralet.
Në mungesë të një diversifikimi të fortë të eksporteve dhe të një rritjeje të konkurrueshmërisë së prodhimit vendas, rritja aktuale duket e brishtë.
Deficiti tregtar, edhe pse i reduktuar në raport me vitin e kaluar, vazhdon të jetë një barrë që e lidh ekonominë fort me remitancat dhe kapitalin e huaj.
Në këtë udhëkryq, ekonomia shqiptare përballet me një zgjedhje:

• Të vazhdojë të mbështetet tek mallrat e paqëndrueshme dhe importet bazë, apo të ndërtojë një strukturë tregtare më të qëndrueshme, që i jep vendit hapësirë për rritje të vërtetë dhe të qëndrueshme?

Përgjigja jonë është se ekonomia shqiptare nuk mund të mbështetet më gjatë tek mallrat e paqëndrueshme dhe importet bazë.
Ajo ka nevojë urgjente për një strukturë tregtare më të qëndrueshme, e cila mbështet prodhimin vendas, diversifikimin e eksporteve dhe rritjen e vlerës së shtuar, duke krijuar baza reale për zhvillim afatgjatë dhe të qëndrueshëm.