Ecuria e tregtisë me pakicë gjatë tremujorit të parë 2025

Për të kuptuar më mirë ecurinë e tregtisë me pakicë në Shqipëri gjatë tremujorit të parë të vitit 2025, analizojmë zhvillimet sipas katër dimensioneve: (1) ritmi i përgjithshëm i shitjeve, (2) kontributi i nën-sektorëve, (3) prania e efektit sezonal, dhe (4) struktura e konsumit.

Tregtia me pakicë: Performanca e përgjithshme në T1 2025

Kjo rritje vjetore e konsiderueshme sinjalizon zgjerim të konsumit familjar, të nxitur nga rritja e pagave, turizmi i brendshëm dhe ndoshta stabilizimi i çmimeve pas presioneve inflacioniste.

 Kontributi i nën-sektorëve në rritjen vjetore +7.0%

Rritja më e lartë vjen nga tregtia e hidrokarbureve, që përfaqëson një pjesë dominuese në rritje të vlerës, por jo domosdoshmërisht në sasi reale konsumi.

Artikujt jo-ushqimorë janë rritur me ndjeshmëri, duke reflektuar konsum të përmirësuar diskrecionar, pra jo vetëm për nevoja bazë.

Ushqimi dhe pijet, si kategori bazë, japin një kontribut të qëndrueshëm.

Dinamika brenda tremujorit (Ndryshimi sezonal)

Kjo tregon se rritja reale e konsumit në produkte të zakonshme vazhdon edhe pas korrigjimit sezonal. Ndërsa hidrokarburet kanë luhatje sezonale, ndoshta për shkak të motit apo çmimeve ndërkombëtare.

Rritje e shëndetshme apo efekt çmimesh?

Rritja në vëllim është matje reale (e deflatuar) dhe jo nominale, që do të thotë:

• Nuk kemi të bëjmë me rritje për shkak të çmimeve (inflacionit), por me rritje të sasisë së blerjeve.
• Kjo tregon forcim të kërkesës së brendshme, e cila mbështet rritjen ekonomike në sektorin e shërbimeve.

Përmbledhje analitike dhe komente

Në bazë të të dhënave tremujore dhe duke i ndërthurur me sektorët e tjerë të ekonomisë, ecuria e ekonomisë shqiptare në fillim të 2025-s tregon disa tendenca të rëndësishme që duhen vlerësuar në thellësi:

1. Konsumi produktiv dhe orientimi drejt vlerës së shtuar
Rritja e konsumit nuk është më e lidhur thjesht me mallra të konsumit të shpejtë, por po orientohet gjithnjë e më shumë drejt produkteve me vlerë të shtuar si teknologjia, mobiljet dhe shërbimet digjitale. Ky zhvillim është pozitiv, pasi nxit prodhimin vendas me bazë inovacionin dhe rrit mundësinë për eksport të produkteve më konkurruese në tregjet ndërkombëtare.

2. Monitorimi i çmimeve të energjisë dhe roli i hidrokarbureve
Energjia mbetet një faktor kyç për stabilitetin ekonomik. Ndikimi i hidrokarbureve duhet të menaxhohet me kujdes, pasi mbështetja e tepruar në këtë komponent të paqëndrueshëm mund të rrisë ekspozimin ndaj luhatjeve të çmimeve globale. Politikat energjetike duhet të fokusohen te burimet e rinovueshme dhe optimizimi i konsumit për të garantuar siguri afatgjatë dhe ulje të kostove për bizneset dhe familjet.

3. Forcimi i zinxhirit të furnizimit vendas
Rritja e konsumit duhet të shoqërohet me forcimin e prodhimit të brendshëm dhe të zinxhirit të furnizimit vendas. Kjo do të thotë që rritja e kërkesës të shndërrohet në stimul për prodhuesit shqiptarë, duke reduktuar varësinë nga importet dhe duke rritur përfitimet për ekonominë lokale.

Krijimi i lidhjeve më të forta midis sektorëve të ndryshëm (bujqësi, industri, teknologji) është thelbësor për të siguruar një zhvillim të qëndrueshëm dhe për të përballuar më mirë goditjet e jashtme.