Diplomaci ekonomike në kohë lufte tregtare
Për të bërë një analizë të vizitës së Presidentit kinez Xi Jinping në Vietnam dhe në vendet e tjera të Azisë Juglindore, në sfondin e tensioneve tregtare me SHBA-në, do të përdorim një strukturë të ndarë në kontekst, objektiva strategjike, pikat kryesore të vizitës, ndikimet e mundshme dhe interpretimet që mund të nxirren në këtë moment kritik të rivalitetit ekonomik Kinë–SHBA.
Kina ndodhet nën presion të shtuar ekonomik për shkak të tarifave të reja të vendosura nga SHBA, të cilat arrijnë deri në 145%, ndërkohë që Vietnamit i kërcënohen tarifa prej 46% nga korriku 2025, nëse nuk plotëson rregullat për origjinën e mallrave.
Lufta tregtare midis Kinës dhe SHBA-së po hyn në një fazë të re, me ndëshkime më të ashpra dhe më të fokusuara ndaj produkteve të ndjeshme dhe zinxhirëve globalë të prodhimit.
Vietnamit i është kërkuar nga SHBA të forcojë kontrollin mbi mallrat me etiketë “Made in Vietnam” për të shmangur anashkalimin e tarifave amerikane ndaj Kinës.
Qëllimet strategjike të vizitës së Xi Jinping
| Qëllimi | Përshkrimi |
| 1. Konsolidimi i lidhjeve me një fqinj strategjik | Kina kërkon të ruajë dhe thellojë ndikimin e saj në Vietnam, vend që ka përfituar ekonomikisht nga zhvendosja e prodhimit nga Kina drejt Azisë Juglindore për të shmangur tarifat. |
| 2. Forcimi i bashkëpunimit në zinxhirët e furnizimit | Xi bëri thirrje për ndërlidhje më të forta në prodhim, logjistikë dhe zinxhirët e furnizimit, për të garantuar që rrjedhat e tregtisë të mos kontrollohen nga SHBA. |
| 3. Marrëveshje për projekte infrastrukturore dhe teknologji | Përmenden rreth 40 marrëveshje në fushën e hekurudhave, AI-së dhe ekonomisë së gjelbër, përfshirë përdorimin e kredive kineze për ndërtimin e linjave hekurudhore. |
| 4. Promovimi i eksporteve kineze (si COMAC) | Kina kërkon tregje për avionët e saj të prodhimit të brendshëm, përballë vështirësive në gjetjen e blerësve ndërkombëtarë. |
| 5. Kundërveprim ndaj afrimit të Vietnamit me SHBA | Vietnam ka ndërmarrë hapa që shqetësojnë Pekinin, përfshirë përdorimin e shërbimit satelitor Starlink dhe masa anti-dumping ndaj produkteve kineze. Xi kërkon të zbusë këtë lëvizje. |
Pikat kryesore të vizitës
- Shprehja e kundërshtimit ndaj proteksionizmit tregtar: Xi theksoi që “nuk ka fitues në luftërat tregtare”.
- Nënshkrimi i marrëveshjeve në energji, AI, transport dhe siguri.
- Mbështetje për projekte hekurudhore me financim nga Kina, që mund të forcojnë ndërlidhjen tregtare në rajon.
- Mundësia e përdorimit të Vietnamit si urë tregtare për të anashkaluar barrierat amerikane, duke e forcuar rolin e saj në zinxhirët e vlerës globale.
- Presion diplomatik për të zbutur përqafimin e Hanoi-t me SHBA-në, pa përkeqësuar raportet historike.
Ndikimet e mundshme
| Fushat | Ndikimi i mundshëm |
| Gjeoekonomi | Vietnam përfiton nga të dy fuqitë, por rrezikon të bëhet fushë përplasjesh ekonomike. |
| Tregtia globale | Kina kërkon të ndërtojë një sistem paralel tregtar dhe teknologjik jashtë kontrollit të SHBA. |
| Stabiliteti rajonal | Investimet në infrastrukturë mund të rrisin varësinë ekonomike të Vietnamit nga Kina, duke nxitur tensione në rajon. |
| Teknologjia dhe AI | Bashkëpunimi në AI mund të synojë ngritjen e standardeve alternative teknologjike ndaj Perëndimit. |
Çfarë duhet kuptuar në këtë moment të luftës tregtare me SHBA
- Kina po përdor diplomacinë ekonomike për të ndërtuar aleanca fleksibël, duke synuar kontroll më të madh mbi rrjetet e zinxhirëve të furnizimit dhe eksportit.
- Vietnam mbetet një nyje kyçe për të dy fuqitë – një aleat i kujdesshëm për SHBA-në dhe një partner ekonomik vital për Kinën.
- Lufta tregtare po zgjerohet në dimensione më të sofistikuara – si teknologjia, infrastruktura dhe gjeopolitika e zinxhirëve globalë të vlerës.
- Kina nuk kërkon vetëm mbijetesë ekonomike, por ripozicionim strategjik për t’u bërë qendër alternative globale nëse SHBA rrit izolimin ekonomik.
Vizita e Xi Jinping nuk është vetëm një vizitë diplomatike, por një ofensivë e koordinuar gjeoekonomike për të forcuar pozicionin e Kinës në Azinë Juglindore përballë SHBA-së. Ai përpiqet të ndërtojë një rrjet ekonomik të qëndrueshëm, që të jetë më pak i cenueshëm nga tarifat dhe kontrolli amerikan. Vietnam është pika nevralgjike e kësaj strategjie, dhe përgjigjja e saj do të përcaktojë balancat ekonomike në rajon në dekadën e ardhshme.
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.