Financimi i Shëndetësisë në Shqipëri: Krahasimi me Rajonin dhe Bashkimin Evropian

Në kontekstin e zhvillimeve të fundit, krahasimi i shpenzimeve shëndetësore mes shteteve të Ballkanit Perëndimor tregon një panoramë interesante, ku Shqipëria, ndonëse me një buxhet shëndetësor më të ulët, ka bërë përpjekje për të mbështetur një sistem shëndetësor më të qëndrueshëm dhe më të aksesueshëm.

Në analizën e financimeve për sektorin shëndetësor në vendet e Ballkanit Perëndimor, është thelbësore të shqyrtojmë përpjekjet e shteteve për të përballuar sfidat që lidhen me mbulimin e nevojave shëndetësore të popullsisë dhe përmirësimin e cilësisë së shërbimeve. Shpenzimet për shëndetësinë janë një indikator kyç për të vlerësuar angazhimin e shtetit në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe për të siguruar akses në shërbime mjekësore të nevojshme për qytetarët.

Në këtë përmbledhje, do të analizojmë shpenzimet për shëndetësinë në rajonin e Ballkanit Perëndimor, duke i krahasuar ato për banor me buxhetet përkatëse, raportin e shpenzimeve ndaj PBB-së dhe popullsinë totale të secilit vend. Kjo do të na mundësojë të bëjmë një krahasim të mundshëm të angazhimeve financiare të shteteve për të mbështetur shëndetësinë, si dhe të vlerësojmë nivelin e mbulimit të nevojave të popullsisë.

Për Shqipërinë, ku buxheti për shëndetësinë për vitin 2025 ka pësuar një rritje të lehtë, është e rëndësishme të theksohet se, megjithëse ka një angazhim për përmirësimin e shërbimeve, financimi mbetet nën nivelet e shteteve të Bashkimit Evropian dhe ende ka nevojë për përpjekje të mëtejshme për të siguruar një shërbim shëndetësor të qëndrueshëm dhe cilësor.

Në këtë publikim, do të shqyrtojmë sfidat, mundësitë dhe prioritetet për financimin e shëndetësisë në Shqipëri dhe vendet e tjera të rajonit, duke e theksuar rëndësinë e një alokimi më të efektshëm të fondeve për të mbuluar nevojat në rritje të një popullsie që përballet me sfida të reja shëndetësore.

Përshkrim

Për të analizuar dhe krahasuar shpenzimet shëndetësore për banor në vendet e Ballkanit Perëndimor, mund të shqyrtojmë disa tregues kryesorë që mund të ndihmojnë në formimin e një panorame të qartë për angazhimin e secilit shtet në mbështetje të sektorit të shëndetësisë. Këta tregues përfshijnë buxhetin total për shëndetësinë, popullsinë totale, shpenzimet për shëndetësinë për banor dhe raportin e shpenzimeve shëndetësore ndaj PBB-së. Kjo metodologji ndihmon për të parë më qartë se si secili shtet angazhon burimet financiare për shëndetin e qytetarëve të tij, dhe si kjo pasqyron prioritetet e politikat shëndetësore.

Shqipëria ka një buxhet total për shëndetësinë prej 75 miliardë lekësh (~750 milionë euro), që përbën një shpenzim prej 312.5 euro për banor. Raporti i shpenzimeve shëndetësore ndaj PBB-së është 5.3%, ndër më të ulëtat në rajon.

Ky nivel i shpenzimeve reflekton një angazhim relativisht të ulët të burimeve për shëndetësinë, duke e bërë sektorin më pak të mbështetur financiarisht se vendet fqinje. Ky fakt mund të ndikojë në cilësinë dhe aksesin ndaj shërbimeve shëndetësore, dhe sugjeron se ka nevojë për një rritje të investimeve në këtë sektor për të përballuar kërkesat gjithnjë e në rritje të popullsisë.

Kosova ka një buxhet prej 700 milionë eurosh për shëndetësinë dhe një shpenzim për banor prej rreth 380 eurosh. Raporti i shpenzimeve ndaj PBB-së është 4.5%, i cili është më i ulët se vendet si Maqedonia e Veriut, Serbia dhe Mali i Zi, por akoma më i lartë se Shqipëria.

Ky tregues sugjeron një përpjekje të vazhdueshme për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore, por ende ka hapësirë për përmirësime, veçanërisht në rritjen e alokimit të burimeve financiare për sektorin e shëndetësisë.

Maqedonia e Veriut, me një buxhet për shëndetësinë prej 600 milionë eurosh dhe shpenzime prej 285 eurosh për banor, ka një raport shpenzimesh ndaj PBB-së prej 7.8%.

Ky nivel tregon një angazhim të konsiderueshëm financiar për shëndetësinë, duke e bërë këtë sektor një prioritet të rëndësishëm në buxhetin e vendit, megjithëse shpenzimet për banor janë më të ulëta se ato të vendeve si Mali i Zi dhe Serbia.

Serbia ka një buxhet të shëndetësisë prej 4 miliardë eurosh dhe shpenzime për banor prej 570 eurosh. Raporti i shpenzimeve ndaj PBB-së është 8.5%, duke e bërë Serbinë një nga shtetet me angazhimin më të lartë në këtë sektor.

Kjo tregon një përpjekje të fortë për të përmirësuar shërbimet shëndetësore dhe për t’iu përgjigjur nevojave të popullsisë, duke sugjeruar se qeveria serbe e konsideron shëndetësinë si një sektor kyç për zhvillimin e qëndrueshëm të shoqërisë.

Bosnja dhe Hercegovina ka një buxhet për shëndetësinë prej 1 miliardë eurosh dhe shpenzime për banor prej 312 eurosh. Raporti i shpenzimeve ndaj PBB-së është 9%, më i larti në rajon, dhe sugjeron një përkushtim të lartë të burimeve për përmirësimin e sistemit shëndetësor.

Megjithatë, edhe pse buxheti është relativisht i madh për popullsinë e saj, shpenzimet për banor janë më të ulëta se ato të vendet si Mali i Zi dhe Serbia.

Mali i Zi, me një buxhet prej 500 milionë eurosh dhe shpenzime për banor prej 833 eurosh, ka një raport të shpenzimeve ndaj PBB-së prej 8.5%, një nga më të lartat në rajon.

Ky angazhim i lartë i burimeve financiare për shëndetësinë tregon një përpjekje të konsiderueshme për të ofruar shërbime më të mira shëndetësore për qytetarët e tij, ndonëse popullsia është shumë më e vogël se në shtetet e tjera.

Nga të dhënat e mësipërme, vërehet një dallim i dukshëm në shpenzimet për shëndetësinë në Ballkanin Perëndimor. Shtetet si Mali i Zi dhe Serbia janë ato që kanë angazhimin më të lartë financiar për sektorin e shëndetësisë, ndërsa Shqipëria dhe Kosova kanë shpenzime për banor më të ulëta.

Ky dallim mund të jetë rezultat i faktorëve të ndryshëm, përfshirë të ardhurat kombëtare, politikat shëndetësore dhe prioritetet e secilit shtet.

Pavarësisht nga kjo, një analizë e mëtejshme do të kërkonte shqyrtimin e faktorëve të tjerë, si cilësia e shërbimeve shëndetësore dhe rezultatet shëndetësore, për të kuptuar më mirë se si alokimi i këtyre burimeve ndikon në mirëqenien e popullsisë.