Vështrimi Civil: Projektbuxheti 2024 për Elbasanasit

Një qasje produktive që vlen në situatën dhe kontekstin ekonomik është përmbledhja me komentet e përfaqësuesve të biznesit vendor, individëve të spikatur, studentëve, por edhe me përfshirja e fortë e pjesës aktive të shoqërisë civile, e cila merr pjesë edhe në përhapjen e gjerë të tij.

Buxheti i pregatitur nga bashkia bazohet dhe ndahet në pesë kategori, të cilat mbulojnë a) Pagat dhe kontributet, b) Mallra dhe mirëmbajtje, c) Shërbimet vendore, d) Borxhe dhe subvencione dhe d) Investime kapitale.

Në angazhimin sipas ligjit “Për njoftimin dhe konsultimin publik”, për të cilin ne kemi komunikuar përveç publikut të gjerë edhe me Komisionet e Kuvendit dhe Njësinë e mirëqeverisjes të Qeverisë ne jemi angazhuar lidhur me ndryshime esenciale për t’iu përmbajtur disa parimeve bazë të qeverisjes së mirë. Mbajtja e konsultimeve në procesin e buxhetimit, dhe përtej kësaj periudhe buron nga detyrimi për llogaridhënie, e cila duhet të burojë nga analizat e detajuara dhe shteruese që konsiderojnë zbatueshmërinë e programit politik nëpërmjet monitorimit të vendimeve të Këshillit Bashkiak, por edhe performancës së Bashkisë dhe kryetarit të saj.

Ndërkohë komentet e opinionit të publikut, ku përfshihen kategori dhe shtresa të ndryshme të komunitetit vendor duhet të kryhen duke u bazuar te komenti i kualifikuar i qytetarit nëpërmjet ekspertizës së përzgjedhur.

Pjesëmarrja në procesin e vendimmarrjes (nëpërmjet administratës vendore), marrja e informacionit më të mirë rreth aktiviteteve bazuar në programet e qeverisë vendore është ajo që fuqizon njerëzit në qeverisjen me pjesëmarrje.

Një informacion paraprak, si dhe veçanërisht publikimi i tij do të ndihmonte ekspertizën për të dhënë ide, do të nxiste debatin brenda qytetarëve dhe do të shërbente si një mbështetje e fortë në dialogun e pushtetit vendor me institucionet qendrore.

Në disa raste janë shfaqur nisma të projekteve për investime kapitale të pakërkuara apo që nuk janë prioritet i publikut, por pjesë e grupeve të caktuara të interesit.

Nga mungesa e informacionit këto diskutime publike edhe nëse janë bërë kanë shërbyer për qëllime formalizimi të investimeve, ndoshta kanë patur të nevojshme një analizë dhe diskutim edhe nga oponenca civile qytetare.

Nisur nga kjo qasje, takimet duhet të mbahen shumë më herët se sa aktualisht, për të siguruar që qytetarët kanë mundësi të shprehin nevojat e tyre dhe propozimet për investime në lagjet dhe zonat e tyre dhe ky input duhet të pasqyrohet në fazat e hershme të hartimit të buxhetit. Kjo do të inkurajojë qytetarët të marrin pjesë në seancat dëgjimore pasi shohin mundësinë reale për idetë e tyre për t’u dëgjuar dhe për të ndikuar në shpërndarjen e fondet publike dhe kopetencave rregullatore.