Rritja ekonomike në 2024 në Shqipëri

Përshkrim

Në vitin 2024, PBB-ja e Shqipërisë shënoi një rritje prej 3,96%, duke shfaqur një rritje ekonomike modeste, por gjithsesi pozitive, krahasuar me vitin 2023. Ky rritje tregon një proces konsolidimi të ekonomisë, pas sfidave të shumta që ka kaluar vendi në vitet e kaluara.

Rritja ka qenë e mbështetur nga disa sektorë kyç si administrata publike, arsimi, shëndetësia, ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme, të cilët kanë kontribuar ndjeshëm në kërkesën për shërbime dhe aktivitete ekonomike.

Megjithatë, disa sektorë të tjerë si industria, energjia dhe uji, si dhe bujqësia, kanë pësuar rënie, duke reflektuar sfidat strukturore dhe makroekonomike të ekonomisë shqiptare.

Faktorët e rritjes ekonomike

Konsumi i brendshëm

Rritja e konsumi final i popullatës me 3,26% në krahasim me vitin 2023 ka qenë një nga faktorët kryesorë që ka nxitur rritjen ekonomike. Ky konsumi tregon një fuqi blerëse të qëndrueshme dhe një rritje të kërkesës për mallra dhe shërbime, veçanërisht në sektorët e shërbimeve dhe mallrave të përditshme.

Kjo ka mundësuar rritjen e aktiviteteve ekonomike, duke përfshirë veçanërisht shërbimet publike, arsimin dhe shëndetësinë, të cilat kanë pasur kërkesë të lartë gjatë vitit 2024.

Rritja e shërbimeve publike

Administrata publike, arsimi dhe shëndetësia kanë kontribuar ndjeshëm në rritjen e PBB-së. Rritja e kërkesës për shërbime publike, si dhe investimet e vazhdueshme në këto sektorë, kanë ndihmuar në krijimin e vendeve të reja pune dhe kanë rritur investimet në infrastrukturë dhe shërbime sociale.

Kjo rritje ka pasur një ndikim të drejtpërdrejtë në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe në ndihmën ndaj grupeve të cenueshme të shoqërisë.

Investimet në ndërtim dhe pasuri të paluajtshme

Investimet në ndërtim dhe pasuri të paluajtshme kanë qenë një tjetër faktor i rëndësishëm për rritjen ekonomike. Kërkesa për ndërtim ka pësuar një rritje të qëndrueshme, veçanërisht për investime në infrastrukturë dhe zhvillimin e pasurive të paluajtshme.

Ky sektor ka kontribuar në krijimin e mundësive për punësim dhe ka stimuluar kërkesën për materiale dhe shërbime, duke mbështetur kështu rritjen e ekonomisë shqiptare.

Efekti i taksave dhe fiskalitetit

Një faktor tjetër i rëndësishëm ka qenë rritja e taksave neto mbi produktet, e cila ka kontribuar me 14,04%. Ky zhvillim ka ndihmuar në përmirësimin e bilancit fiskal të shtetit, duke siguruar më shumë burime për financimin e investimeve publike dhe shërbimeve që janë thelbësore për zhvillimin e qëndrueshëm të ekonomisë.

Rritja e të ardhurave fiskale ka mundësuar përmirësimin e shërbimeve publike dhe infrastrukturës në nivel kombëtar dhe lokal.

Rëniet dhe sfidat ekonomike

Industria, Energjia dhe Uji

Sektori i industrisë, energjisë dhe ujit ka pësuar një rënie të theksuar prej 7,73%, që ka kontribuar në rënien e prodhimit dhe aktiviteteve industriale. Ky sektor ka hasur vështirësi për shkak të çmimeve të larta të energjisë dhe një kërkese të ulët ndërkombëtare për produktet e prodhuara në Shqipëri.

Përveç kësaj, sektori i energjisë është i ndjeshëm ndaj ndryshimeve të kushteve klimatike dhe politike, të cilat kanë ndikuar në prodhimin dhe furnizimin e energjisë, duke sjellë kështu sfida për ekonominë dhe stabilitetin e sektorëve të lidhur me energjinë.

Bujqësia
Sektori i bujqësisë ka pësuar një rënie prej 2,70%, që mund të lidhet me probleme strukturore të këtij sektori dhe vështirësitë që lidhen me shpërndarjen e grurit dhe produkteve bujqësore. Po ashtu, ndryshimet klimatike kanë ndikuar negativisht në rendimentin e të korrave, duke sjellë një ulje të prodhimit dhe një rritje të importeve të produkteve ushqimore.

Rënia e bujqësisë ka pasur ndikim të drejtpërdrejtë në konsum dhe në rritjen e importeve të produkteve ushqimore, duke përkeqësuar bilancin e pagesave dhe duke rënduar buxhetin e familjeve.

Siguria Ushqimore dhe Importet

Rënia e sektorit të bujqësisë ka krijuar një nevojë të shtuar për importe, duke përfshirë produktet ushqimore. Ky rritje e importeve ka reflektuar kërkesën e lartë për mallra të huaja dhe ka pasur ndikim negativ në bilancin e pagesave.

Kjo ka sjellë një rritje të deficitit tregtar dhe një ngarkesë për bilancin e pagesave të Shqipërisë, i cili kërkon një përqendrim të mëtejshëm në përmirësimin e konkurrueshmërisë dhe të eksportit.

Konsumi i Qeverisë dhe Investimet Publike

Konsumi i qeverisë ka pësuar një rënie prej 0,59%, që tregon mundësinë e një terheqje të investimeve publike për shkak të një periudhe pasigurie.

Kjo ulje e konsumit ka mundur të ketë pasur ndikim negativ në disa sektorë, sidomos në ato që kërkojnë investime të mëdha, si infrastruktura dhe shërbimet sociale.

Ndërkohë, ky fokusim në kursime mund të ketë kontribuar në ruajtjen e stabilitetit fiskal të vendit, por gjithashtu ka mundur të krijojë vonesa në realizimin e disa projekteve që janë jetike për zhvillimin afatgjatë të ekonomisë.

Lexoni me shume duke shkarkuar raportin per Rritjen Ekonomike 2024 në Shqipëri.