Bashkohuni me ekipin tonë. A jeni gati të rrisni biznesin tuaj? Mëso më shumë
Përfitimet ekonomike dhe sociale të Shqipërisë nga momenti i mirë politik 2021-2025
0 €
Në arenën ndërkombëtare, Shqipëria gjatë viteve 2021–2025 ka treguar një angazhim të vazhdueshëm dhe gjithnjë e më të konsoliduar në bashkëpunimet rajonale dhe multilaterale.
Kjo pjesëmarrje është përkthyer në një profil më të qartë diplomatik dhe në një besueshmëri më të lartë politike, që ka ndikuar në klimën ekonomike dhe financiare të vendit.
Si një nga vendet themeluese dhe anëtare aktive të Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (SEECP), Shqipëria ka kontribuar në forcimin e dialogut politik dhe bashkëpunimit ekonomik rajonal. Po ashtu, angazhimi i saj në platforma të tjera si CEFTA, RCC (Këshilli për Bashkëpunim Rajonal) dhe Iniciativa Adriatiko-Joniane, ka ndihmuar në lehtësimin e tregtisë, rritjen e qarkullimit të mallrave dhe përmirësimin e infrastrukturës ndërkufitare.
Në nivel më të gjerë, përfaqësimi i Shqipërisë në Këshillin e Sigurimit të OKB-së (2022–2023) i dha vendit një ekspozim të ri politik, duke e rritur peshën e tij në çështjet globale të sigurisë dhe diplomacisë.
Kjo ka ndikuar drejtpërdrejt në perceptimin pozitiv të partnerëve ekonomikë dhe agjencive ndërkombëtare, duke e pozicionuar Shqipërinë si një vend me qëndrueshmëri politike dhe angazhim konstruktiv ndërkombëtar.
Ky angazhim ndërkombëtar ka sjellë jo vetëm një përmirësim të klimës së investimeve, por edhe një rritje të aksesit në instrumente financiare zhvillimi, si fondet e BE-së përmes IPA III, dhe së fundmi, Plani i Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor (2024–2030).
Përfshirja aktive në këto nisma e ka vendosur Shqipërinë në një trajektore më të favorshme për financimin e reformave, ndërtimin e infrastrukturës dhe forcimin e kapaciteteve institucionale.
Megjithatë, përfitimet nga ky pozicion i përmirësuar ndërkombëtar nuk janë të vetëkuptueshme dhe kërkojnë aftësi për t’i kthyer angazhimet diplomatike në përfitime konkrete ekonomike dhe sociale, veçanërisht përmes përthithjes efektive të fondeve dhe projekteve rajonale.
Deri më sot, Shqipëria ka bërë përparime, por potenciali i plotë i kësaj pjesëmarrjeje ende nuk është kapitalizuar në mënyrë të thellë në ekonomi reale apo në rritje të konkurrueshmërisë së qëndrueshme.
Nëse ky moment politik përkthehet në rritje të fuqishme ekonomike, përmirësim të jetës së përditshme dhe konkurrueshmëri të qëndrueshme ekonomike, mbetet një çështje që kërkon një vlerësim më të thellë dhe realist.
Qëllimi i kësaj analize është të vlerësojë ndikimin e momentit politik në Shqipëri gjatë periudhës 2021–2025, duke marrë parasysh se sa ky stabilitet dhe përmirësim institucional janë reflektuar në jetën e përditshme të qytetarëve, zhvillimin ekonomik dhe klimën e biznesit.
Analiza synon të lidhë pritshmëritë dhe angazhimet institucionale me përvojat konkrete në terren, duke evidentuar përfitimet reale dhe sfidat që mbeten.
Për realizimin e këtij vlerësimi janë përdorur burime të besueshme dhe të ndryshme të të dhënave, duke përfshirë raportet e agjencive ndërkombëtare të kreditimit si Standard & Poor’s dhe Moody’s, të dhëna statistikore kombëtare mbi investimet e huaja direkte dhe të ardhurat nga turizmi, si dhe analiza dhe raporte të organizatave ndërkombëtare dhe lokale lidhur me sundimin e ligjit, korrupsionin dhe klimën e biznesit.
Gjithashtu, janë marrë në konsideratë perceptimet dhe përvojat e qytetarëve dhe sipërmarrësve për të pasqyruar realitetin social dhe ekonomik në terren.
Qasja e ndjekur është gjithëpërfshirëse dhe multidimensionale, duke kombinuar analiza të të dhënave objektive me interpretime nga perceptimet sociale dhe ekonomike.
Kjo qasje siguron një vlerësim të balancuar dhe të thelluar mbi ndikimin real të momentit politik, duke evidentuar sa ka avancuar Shqipëria në drejtim të stabilitetit, zhvillimit ekonomik, përmirësimit të shërbimeve publike dhe rritjes së mirëqenies së qytetarëve.
- Përshkrim
Përshkrim
Momenti politik i viteve 2021–2025 ka prodhuar pa dyshim një stabilitet institucional më të qëndrueshëm dhe një imazh më të qartë ndërkombëtar për Shqipërinë.
Kjo ka ndikuar pozitivisht në besueshmërinë e vendit si partner ndërkombëtar dhe në klimën e përgjithshme të investimeve, duke sjellë një rritje të moderuar të IHD-ve, përmirësim të vlerësimeve të kreditit dhe një bum turistik që ka mbajtur gjallë ekonominë në disa sektorë të caktuar.
Por kur vlerësohet ndikimi i këtij momenti në jetën e përditshme të qytetarëve dhe në strukturën e ekonomisë, bilanci rezulton më modest. Investimet mbeten të përqendruara në sektorë me kthim të shpejtë dhe jo domosdoshmërisht strategjikë, mirëqenia është përmirësuar vetëm në mënyrë nominale dhe e pabarabartë, ndërsa konkurrueshmëria e vendit nuk ka njohur përmirësim të thelluar strukturor.
Në këtë kuptim, momentin politik nuk mund ta mbivlerësojmë, por as ta nënvlerësojmë: ai ka krijuar kushte potenciale për zhvillim, por realiteti ekonomik tregon se këto kushte nuk janë përkthyer ende në transformim të qëndrueshëm e të shpërndarë. Rritja ka ndodhur, por jo domosdoshmërisht zhvillim. Prurjet janë rritur, por jo vlera e shtuar vendore. Profili ndërkombëtar është fuqizuar, por jo cilësia e jetës së përditshme.
Nëse duhet thënë më qartë, ky moment politik deri më sot është përdorur pak dhe në mënyrë të kufizuar. Mundësitë që ka ofruar në formën e stabilitetit institucional, përmirësimit të imazhit ndërkombëtar dhe hapjes ndaj investimeve nuk janë kapitalizuar në mënyrë të thelluar apo strukturore.
Ato nuk janë shndërruar në politika efektive për diversifikimin e ekonomisë, ngritjen e kapitalit njerëzor, forcimin e institucioneve publike apo krijimin e zinxhirëve lokalë të vlerës.
Pra, nuk ka pasur as një vizion të qartë dhe as një mekanizëm funksional për të kthyer momentin politik në zhvillim real dhe të ndjeshëm për qytetarët. Në këtë kuptim, Shqipëria ka konsumuar një fazë të favorshme politike pa e përkthyer atë në një kthesë reale për modelin e saj ekonomik.
Për ta shmangur rrezikun që ky moment të shënohet thjesht si një kapitull i dështuar potenciali, kërkohet një angazhim strategjik për një rimodelim të qasjes zhvillimore, nga rritja me bazë të ngushtë, te zhvillimi i qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës.