FAQ’s
FAQ's
Rrjeti Shqiptar i Profesionistëve që ofrojnë Kërkime, Shërbime Këshillimi, Auditim, Kontabilitet, Taksim, Marrëdhënie Punësimi dhe Edukim për Profesionistët e Rinj
Verifikimi tatimor i pasqyrave financiare, anekseve dhe deklaratave tatimore kryhet pasi formati i pasqyrave financiare dhe deklarimi i rezultatit fiskal është realizuar nga subjekti raportues, sipas ligjit te tatimit mbi te ardhurat.
Verifikimi tatimor kryhet për te pare saktësinë e raportimeve dhe për te evidentuar gjetje per tatimet nëse deklarimi përmban elemente rrisku. Elementet kryesore te rriskut lidhen
kryesisht me krahasimin e qarkullimit ne vite, pagesat e tatimeve, numri i punëmarrësve, ndryshimi aktiveve, si dhe borxhe tatimore te papaguara. Natyrisht, qe elemente te tjer mund te perfshihen ne modulet e rriskut per verifikimin tatimor.
Rrisku i larte bazohet mbi devijimet e raporteve financiare nga mesatarja e vitit brenda sektorit ekonomik.
Administrata tatimore mund te kërkojë sqarime nga subjekti qe verifikohet ne lidhje me:
- Inventarin fizik te aktiveve qarkulluese;
- Inventari fizik te aktiveve afatgjata materiale;
- Dividendet e paguara dhe tatimit te mbajtur ne burim mbi dividentet (versioni më i fundit i miratuar nga Ministri i Financave)
Ky format do të kërkohet, vetëm nëse është miratuar nga organi më i lartë vendimmarrës i shoqërisë, pasi afati ligjor për deklarimin përcakton datën 31 Korrik.
Faza paraprake e verifikimit tatimor është ai qe kryhet nga zyra. Ky verifikim merr ne konsiderate:
- Ndryshimin e gjendjes se mallrave dhe materialeve ne fillim dhe ne fund te periudhës (duhet te përputhet me shpenzimet për koston e mallrave te shitura me çmimin e blerjes)
- Verifikimin e posteve te bilancit (llogaritjet qe lidhen me këto poste në zërat përmbledhës të kolonave dhe rubrikave të tij)
- Ndryshimin e gjendjes se prodhimeve te veta (duhet te reflektohet ne rritjen e te ardhurave kur është ne rritje dhe ne shpenzime kur është ne ulje)
- Normat e amortizimit te llogaritur (duhet te mos kalojnë vleftën e blerjes se aktiveve te qëndrueshme).
- Shumat e parashikuara për rreziqe (provigjione) (kontrollohet zbatimi i Ligjit “per tatimin mbi te ardhurat”)
- Rivlerësimet tatimore te bëra shoqërisë nga tatimet (shikohen nëse janë përfshirë ne postet e pasqyrave financiare)
- Verifikimin e postit fitim i pashpërndarë ne vite (duhet te sqarohet se ku është gjendje ne shoqeri, nëse nuk ka paguar tatim mbi dividendin)
- Verifikimin e titullit/ve i pronësisë per aktivet e regjistruara dhe qe amortizohen si shpenzime te aktivitetit të shoqërisë. Nëse per aktivet e regjistruara dhe qe amortizohen nuk disponohen tituj pronësie ne emër te shoqërisë (nuk janë prone e shoqërisë), grupi i punës të plotësojë proces-verbal dhe të njoftojë përfaqësuesin e shoqërisë, që krahas shkeljeve të tjera të konstatuara egziston dhe kjo vërejtje. Nëse tatimpaguesit pas afatit te përcaktuar per tu paraqitur nuk japin shpjegime apo te plotesojne dokumentacionin e duhur, te mos njihet si shpenzim i zbritshem dhe te shikohet efekti dhe nga vitet e kaluara.
- Verifikimin e pasqyrimit mbi shpenzimet e nisjes dhe te zgjerimit qe te amortizohen për një periudhe 10 vjeçare dhe të bëhen reflektimet përkatëse, sipas natyrës së konstatimit.
- Verifikimin e detyrimeve fiskale te mbartura nga vitet paraardhës, të atyre të derdhura dhe krahasimin e tyre me këstet fiskale dhe nxjerrje të saldos se tyre ne fund për çdo tatimpagues, duke mbajtur parasysh edhe ligjin e procedurave tatimore për kthimin e tatimeve të paguara tepër.
- Verifikimin e ekspertimit te pasqyrave financiare nga ekspertet.
Gjithë analiza e pasqyrave financiare rezulton ne nje liste me subjektet qe paraqesin rrisk. Kjo liste është ajo qe shërben për një kontroll te thelluar ne ambientet e shoqërisë qe ka deklaruar treguesit e saj.
Drejtoria e përgjithshme e Tatimeve ka lëshuar një udhëzues nëpërmjet të cilit ripërcaktohen procedurat se si tatimorët e terrenit duhet të kontrollojnë biznesin për vendndodhjen, nëse janë të regjistruar, numrin e punonjësve që kanë dhe nëse përdorin kasën fiskale. Penalitetet në rast parregullsish vijojnë që nga gjobat deri të pezullimi i aktivitetit. Udhëzimi hyri në fuqi ditë më parë.
Ky udhëzues përmbledh disa nga drejtimet kryesore, por jo vetëm, në të cilat këto struktura duhet të mbështeten, referuar dispozitave ligjore e nënligjore, gjatë ushtrimit të detyrave të tyre funksionale.
Kontrolli në terren vepron me:
-Çdo konstatim i strukturave të verifikimit ne terren dhe hetimit tatimor gjatë kontrolleve të ushtruara të tatimpaguesit dokumentohet duke mbajtur akt konstatimin përkatës, i cili është dokument sipas një formati të miratuar me numër serial të parashtypur.
-Akt konstatimi mbahet në vendin dhe në momentin e kryerjes së kontrollit apo verifikimit tek tatimpaguesi.
-Si rregull ky akt mbahet në prani të tatimpaguesit apo përfaqësuesit të autorizuar dhe nënshkruhet nga palët. Nëse tatimpaguesi apo përfaqësuesi i tij refuzon, ky fakt shënohet në akt-konstatim.
-NË akt konstatim përfshihet qartë që çdo fakt dhe rrethanë, veprim apo mosveprim dhe provë e konstatuar, nisur nga objekti i verifikimit apo kontrollit tek tatimpaguesi, po jo vetëm.
-Akt konstatimi duhet të përmbajë të dhëna të sakta duke evidentuar të plotë identitetin e tatimpaguesit, përfaqësuesit të tij, adresën ku kryhet konstatimit nëse është e ndryshme nga adresa e deklaruar dhe Nipt-in.
-gjatë verifikimit apo kontrollit të lidhur me deklarimin e punonjësve në organin tatimor në akt konstatim evidentohen në mënyrë të qartë dhe pa gabime të gjithë punonjësit e konstatuar, në vendin e ushtrimit të kontrollit, duke pasqyruar të gjitha gjeneralitete, emrin, mbiemrin, numrin personal të pasqyruar në dokumentin e identifikimit dhe në mungesë të këtij dokumenti nëse shënohet ky fakt në konstatim merren të dhënat për datën muajin dhe vitin e lindjes së punonjësve.
-gjatë verifikimit apo kontrollit lidhur me dokumentimin e mallrave në akt konstatimin pasqyrohen të dhënat për mallin, përshkrimi i hollësishëm i mallit dhe sasia e konstatuar.
Po kështu në akt konstatim përshkruhen të plota të dhënat për dokumentacionin tatimor që shoqëron mallin.
-NË si rezultat i verifikimit apo kontrollit konstatohet nëpërmjet fakteve dhe provave se tatimpaguesi ka kryer shkelje tatimore administrative, atëherë përveç akt konstatimit mbahet edhe procesverbali përkatës që sanksiono shkeljen .
-Procesverbali që sanksionon shkeljen tatimore administrative dhe dëmin përkatës, duke vënë referenca të sakta për dispozitat (neni) ligjore në nënligjore të cilës i referohet shkelja si dhe dënimi që aplikohet në bazë të dispozitave ligjore.
Nëse konstatohet se tatimpaguesi ka kryer më shumë se një shkelje tatimore administrative, atëherë çdo shkelje mbahet në një procesverbal të veçantë.
2-gjatë kontrolleve që lidhen me regjistrim tatimor mbahen parasysh
-Personi që nuk është i regjistruar në organin tatimor, por në fakt ka ushtruar veprimtari ekonomike nuk është i përjashtuar nga përgjegjësia tatimore, bazuar në nenin 41 të ligjit.
Nëse identifikohen persona që ushtrojnë veprimtari tregtare të paregjistruar në organin tatimor përveçse mbyllet menjëherë veprimtaria dhe konfiskohen të gjitha materialet, u propozohet organeve përkatëse pezullimi i lejes dhe licencës.
-NË rastet kur sekuestro është e pamundur aplikohet gjobë.
3-gjatë kontrolleve të dokumentacionit të mallrave
TË gjithë personat e tatueshëm subjektet të TVSH apo tatim fitimit apo të gjithë tatimpaguesit e tjerë janë të detyruar ti justifikojnë me dokumentacion e nevojshëm tatimor.
-Dokumenti që shërben për lëvizjen e mallit, për mallrat e importuara nga jashtë vendit që transportohen nga dogana ku zhdoganohet malli në drejtim të magazinës së subjektit importues është deklarata doganore e importit e lëshuar nga administrata doganore e shoqëruar me faturën e lëshuar nga furnitori i huaj i mallit.
– Dokumenti që shërben për lëvizjen e mallit nga dogana në magazinë apo magazinat e personit të tatueshëm, kërkohen disa mjete dhe ngarkesa transporti, është një dokument shoqërimi i mallit i lëshuar nga agjencia doganore për Çdo mjet transporti dhe për Çdo ngarkesë, së bashku me fotokopje të deklaratës doganore të importit dhe të faturës së lëshuar nga furnitori i huaj së mallit.
-Dokumenti që shërben për lëvizjen e brendshme të mallrave nga magazina në magazinë, nga magazina në dyqan apo anasjelltas, nga qendra në filial, nga vendi i prodhimit në magazinë, nga vendi i prodhimit në dyqan, është fatura e shoqërimit të mallrave.
-Dokumenti që shërben në rastin e shitjeve derë me derë, në momentin e lëvizjes së mallit nga magazina e shitësit apo nga vendi i tij i prodhimit në mjetet e tij të transportit me të cilin realizohen shitjet derë më derë, pësoni i tatueshëm subjekt i TVSH apo tatim mbi fitimin lëshon fature tatimore. Kurse në momentin e realizimit të Çdo shitje të mallrave, personi i tatueshëm lëshon për blerësin faturë tatimore.
Lëvizja e mallrave shoqërohet me faturën origjinale të shitjes së mallit ose me fature shoqëruese në rastet e lëvizjes së brendshme të mallrave.
4 – gjatë verifikimeve apo kontrolleve që lidhen me deklarimin e punonjësve në organin tatimore mbahet parasysh se:
-Çdo tatimpagues detyrohet të deklarojë në organin tatimor mbahet parasysh:
-Çdo tatimpagues duhet Ët deklarojë në organin tatimor të punësuarit( përfshirë edhe punonjësit e papaguar të familjes së personit fizik që jeton apo bashkëjeton. Deklarimi i punonjësve duhet të bëhet të paktën një ditë përpara fillimit të punës së të punësuarve.
4-gjatë verifikimeve për përdorimin e kasës fiskale:
-Tatimpaguesit të cilët nuk përdorin bankën për transaksione të mallit apo shërbimeve duhet të përdorin kasën fiskale.
-për kundërvajtjet administrative aplikohet dënimet sipas nenit 122 të ligjit te procedurave
Keto ishin nder detyrat kryesore te kontrollit tatimor nga terreni
Janë tre kritere, që përbëjnë edhe raste të ndryshme të trajtimit të vendit të furnizimit, konkretisht:
- Vendi ku ndodhet konsumatori i shërbimit (parimi bazë)
- Vendi ku ndodhet furnizuesi i shërbimit;
- Vendi ku kryhet efektivisht shërbimi.
Në vijim trajtohen me më shumë hollësi veçoritë e secilit nga tre kriteret e lartpërmendura.
Fillimisht duhet qartësuar kuptimet me ” selinë e veprimtarisë të tij ekonomike ose një vendndodhje të qëndrueshme ” , për të cilën janë marrë apo ofruar shërbimet kuptohet :
- Vendi ku tatimpaguesi është i regjistruar;
- Ka selinë qendrore dhe;
- Ku bëhet administrimi efektiv i biznesit.
Nëse vendi i regjistrimit nuk përputhet me vendin ku efektivisht administrohet biznesi, vend kryesor i biznesit do të konsiderohet ky i fundit.
Vendi i administrimit efektiv te biznesit është vendi ku
- Në të vërtetë menaxhohet biznesi;
- Ku mblidhen organet drejtuese dhe;
- Ku merren vendimet e biznesit.
Me banesë ose rezidencën e zakonshme kuptohet:
- Vendi ku individi ka një banesë të përhershme në dispozicion të tij;
- Vendi ku interesat e tij jetike janë të lidhura më ngushtë (ku ka familjen dhe interesat ekonomike);
- Vendi ku ai qëndron fizikisht në pjesën më të madhe të vitit (më shumë se 183 ditë).
Vendi ku ndodhet konsumatori i shërbimit (24.1)
Ky është kriteri bazë, principi, për përcaktimin e vendit të furnizimit të shërbimeve. Sipas tij, vendi i furnizimit të shërbimeve është në Shqipëri, aty ku marrësi i shërbimit, person i tatueshëm, ka:
- Selinë e veprimtarisë të tij ekonomike ose një vendndodhje të qëndrueshme për të cilën janë kryer shërbimet, ose;
- Banesën ose rezidencën e zakonshme, në mungesë të një selie të veprimtarisë ekonomike apo të një vendndodhjeje të qëndrueshme.
Ky kriter apo rregull, zbatohet vetëm në rastin kur bëhet fjalë për furnizime midis personave të tatueshëm(edhe furnizuesi edhe konsumatori, janë persona të tatueshëm).
Përkundrazi, vendi i furnizimit është jashtë Shqipërisë, nëse marrësi i shërbimit, person i tatueshëm për të njëjtat kushte (selia, vendndodhja) ndodhet jashtë Shqipërisë.
Në ligjin e TVSH-së, ky rregull jepet nga neni 24.1 i tij.
Llojet më tipike të furnizimit të shërbimeve të këtij grupi janë si më poshtë:
- Furnizimit të shërbimit të kryer nga një person ndërmjetës, që vepron në emër dhe për llogari të një personi tjetër, kur ato nuk kanë të lidhje me pasurinë e patundshme;
- Furnizimin e transportit të mallrave në territorin e Shqipërisë, apo atë ndërkombëtar;
- Furnizimi i shërbimeve mbështetëse të transportit, si ngarkim, shkarkim, mirëmbajtje dhe aktivitete të ngjashme;
- Furnizimi i shërbimeve të ekspertizave ose punëve të kryera mbi pasurinë e trupëzuar të luajtshme;
- Furnizimi i shërbimeve të patrupëzuara
- Dhënia me qira e mjeteve të transportit, për periudha jo afat shkurtra, veçanërisht edhe dhënia me qira financiare e tyre.
Janë të përjashtuara nga regjimi B & B, furnizimet e mëposhtme :
- Të kryera për persona jo të tatueshëm;
- Të kryera për nevoja private të personit të tatueshëm apo personelit të tij.
Në qoftë se një shërbim i është dhënë pjesërisht personit të tatueshëm për qëllime të veprimtarisë së tij ekonomike e pjesërisht , për qëllime private, përfshire edhe veprimtari që nuk futen në fushën e aplikimit të TVSH-së nuk ndikohet ky fakt, përsa i takon përcaktimit të natyrës së personit të tatueshëm . NË këtë rast vendi i furnizimit përcaktohet për totalin e furnizimit, pra pa e ndarë nga rregullat që Â zbatohen për një person të tatueshëm.
Përjashtime nga rregulli i përgjithshëm (25, 26)
Ndryshe nga sa parashikohet në pikën 1, të nenit 24, të ligjit të TVSH, pavarësisht vendit ku ndodhet marrësi i shërbimit ,person i tatueshëm, vendi i furnizimit të shërbimeve për:
- Furnizimin e shërbimeve të lidhura me një pasuri të patundshme, përfshirë shërbimet e ekspertëve dhe agjentëve imobiliare, furnizimin e strehimit në sektorin hotelier apo në sektorë të ngjashëm me të, si kampe pushimi ose vende të krijuara për tu përdorur si vende kampingu, dhënien e të drejtave të përdorimit të pasurive të paluajtshme dhe shërbimet për përgatitjen e bashkërendimin e punimeve të ndërtimit, të tilla si shërbimet e arkitektëve dhe firmave që mbikëqyrin kryerjen e punimeve (supervizim) është në Shqipëri, nëse pasuria e paluajtshme ndodhet në Shqipëri;
- Furnizimin e transportit të pasagjerëve është në Shqipëri, proporcionalisht me distancën e përshkruar;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim është në Shqipëri, ku këto shërbime janë kryer fizikisht;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim, të cilat kryhen në bordin e anijeve, avionëve dhe trenave gjatë transportit të pasagjerëve është në Shqipëri, nëse vendi i nisjes së transportit të pasagjerëve është në Shqipëri.
NË rastin e një udhëtimi vajtje-ardhje, pjesa e kthimit cilësohet si një transaksion transporti më vete.
- Furnizimin e shërbimit të dhënies me qira afatshkurtër të një mjeti transporti është në Shqipëri, nëse ky mjet transporti vihet faktikisht në dispozicion të klientit në Shqipëri.
- furnizimin e shërbimeve, për qëllime të ngjarjeve kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitëse apo të ngjashme me këto, si ekspozita dhe panaire, si dhe shërbime mbështetëse, të lidhura me pranimin në këto aktivitete, është në Shqipëri nëse këto aktivitete zhvillohen faktikisht në Shqipëri.
Vendi ku ndodhet furnizuesi i shërbimit (24.2)
Aty ku furnizuesi i shërbimit (një person i tatueshëm) ka:
- Selinë e veprimtarisë së tij ekonomike ose një vendndodhje të qëndrueshme, nga e cila janë ofruar shërbimet ose;
- Banesën ose rezidencën e zakonshme, në mungesë të një selie të veprimtarisë ekonomike apo të një vendndodhjeje të qëndrueshme.
Me fjalë të tjera , vendi i furnizimit është pikërisht aty ku ndodhet furnizuesi.
Ky kriter apo rregull, zbatohet vetëm në rastin kur bëhet fjalë për furnizime midis personit të tatueshëm, furnizues dhe konsumatorit, në cilësinë e personit të pa tatueshëm.
NË ligjin e TVSH-së, përcaktimi jepet në nenin 24.2 të tij.
Përjashtime nga rregulli i përgjithshëm (25, 27, 28, 29)
- Ndryshe nga sa parashikohet në pikën 2, të nenit 24, të ligjit të TVSH, pavarësisht vendit ku ndodhet marrësi i shërbimit, person i pa tatueshëm, vendi i furnizimit të shërbimeve për:
- Furnizimin e shërbimeve të lidhura me një pasuri të patundshme, përfshirë shërbimet e ekspertëve dhe agjentëve imobiliarë, furnizimin e strehimit në sektorin hotelier apo në sektorë të ngjashëm me të, si kampe pushimi ose vende të krijuara për tu përdorur si vende kampingu, dhënien e të drejtave të përdorimit të pasurive të paluajtshme dhe shërbimet për përgatitjen e bashkërendimin e punimeve të ndërtimit, të tilla si shërbimet e arkitektëve dhe firmave që mbikëqyrin kryerjen e punimeve (supervizim) është në Shqipëri, nëse pasuria e paluajtshme ndodhet në Shqipëri;
- Furnizimin e transportit të pasagjerëve është në Shqipëri, proporcionalisht me distancën e përshkruar;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim është në Shqipëri, ku këto shërbime janë kryer fizikisht;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim, të cilat kryhen në bordin e anijeve, avionëve dhe trenave gjatë transportit të pasagjerëve është në Shqipëri, nëse vendi i nisjes së transportit të pasagjerëve është në Shqipëri;
- Furnizimin e shërbimit të dhënies me qira afatshkurtër të një mjeti transporti është në Shqipëri, nëse ky mjet transporti vihet faktikisht në dispozicion të klientit në Shqipëri.
- Furnizimin e shërbimit të kryer nga një person ndërmjetës, që vepron në emër dhe për llogari të një personi tjetër, ndaj një personi të pa tatueshëm, është në Shqipëri, nëse vendi i transaksionit kryesor, siç përcaktohet në këtë ligj, është në Shqipëri.
- Furnizimi i transportit të mallrave është në Shqipëri, proporcionalisht me distancën e përshkruar;
- Furnizimi i shërbimeve dhe shërbimeve mbështetëse, për qëllim të aktiviteteve kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitëse apo aktiviteteve të ngjashme, të tilla si panairet dhe ekspozitat, përfshirë furnizimin e shërbimeve të organizatorëve të këtyre aktiviteteve, është në Shqipëri ku këto aktivitete kryhen faktikisht;
- Furnizimi i shërbimeve mbështetëse të transportit, si ngarkim, shkarkim, mirëmbajtje dhe aktivitete të ngjashme është në Shqipëri, ku këto shërbime janë kryer fizikisht;
- Furnizimi i shërbimeve të ekspertizave ose punëve të kryera mbi pasurinë e trupëzuar të luajtshme është në Shqipëri, ku këto shërbime janë kryer fizikisht;
- Furnizimi i shërbimit të dhënies me qira të një mjeti transporti, përjashtuar atë afatshkurtër, është në Shqipëri, ku ky klient është i vendosur, ka adresën e përhershme ose banon zakonisht;
Vendi i furnizimit të shërbimit të dhënies me qira të një jahti apo mjeti të ngjashëm lundrues, të ndryshme nga ajo afatshkurtër, është në Shqipëri, ku mjeti vihet faktikisht në dispozicion të klientit dhe njëkohësisht shërbimi jepet nga furnizuesi i këtij shërbimi në vendin e aktivitetit ose një vendndodhjeje të qëndrueshme në Shqipëri.
Me afatshkurtër kuptohet zotërimi i vazhdueshëm ose përdorimi i mjeteve të transportit gjatë një periudhe kohore jo më shumë se, tridhjetë ditë dhe në rastin e mjeteve lundruese, jo më shumë se nëntëdhjetë ditë.
- për shërbimet e mëposhtme, vendi i furnizimit është në vendin ku personi i pa tatueshëm, i cili merr shërbimin, është i vendosur, ka adresën e përhershme apo banon zakonisht. Konkretisht :
- Furnizimi i shërbimeve të telekomunikacionit;
- Furnizimi i shërbimeve të transmetimit të radios dhe ato televizive;
- Furnizimi i website-ve, web-hosting, mirëmbajtjes në distancë të programeve dhe pajisjeve;
- Furnizimi me software dhe përditësimi i tyre;
- Furnizimi i imazheve, teksteve dhe informacioneve dhe vlefshmëria e bazës të të dhënave (database);
- Furnizimi me muzikë, filma dhe lojëra, përfshirë lojërat e fatit dhe bastet, si dhe transmetimet e ngjarjeve politike, kulturore, artistike, sportive, shkencore dhe argëtuese;
- Furnizimi i shërbimit të mësimdhënies në distancë;
- Transferimet dhe dhënia e të drejtave të autorit, patentave, licencave, markës tregtare dhe të drejtave të tjera të ngjashme;
- Shërbime publiciteti;
- Shërbimet e konsulentëve, inxhinierëve, firmave konsulente, avokatëve, kontabilistëve dhe shërbime të tjera të ngjashme, si dhe përpunimi i të dhënave dhe dhënia e informacionit;
- Detyrimet për të mos ushtruar, pjesërisht ose tërësisht, një aktivitet tregtar apo një të drejtë të përmendur në këtë nen;
- Transaksionet bankare, financiare dhe të sigurimit, ku përfshihet edhe risigurimi, me përjashtim të marrjes me qira të kasafortave;
- Furnizimi me personel;
- Dhënia me qira e pasurive materiale të luajtshme, me përjashtim të të gjitha mjeteve të transportit;
- Shërbimi i lejimit në sistemin e gazit natyror ose në çdo lloj rrjeti të lidhur me një sistem të tillë, në sistemin e elektricitetit ose rrjeteve të ngrohje-ftohjes, ose transmetimi apo shpërndarja përmes këtyre sistemeve a rrjeteve dhe furnizimi i shërbimeve që lidhen direkt me to.
Vendi ku kryhet shërbimi
Në ndryshim nga dy të parat, ky kriter ka si bazë arsyetimi, faktin e vendit ku ekzekutohet materialisht shërbimi, pavarësisht vendit ku ndodhet furnizuesi apo vendit ku ndodhet marrësi i tij. Gjithashtu nuk ka rëndësi fakti që marrësi i shërbimit është person i tatueshëm apo i pa tatueshëm.
Shërbime të një natyre të tillë janë këto si :
- Furnizimi i shërbimeve të lidhura me një pasuri të patundshme, është në Shqipëri, nëse pasuria e paluajtshme ndodhet në Shqipëri;
- Furnizimin e transportit të pasagjerëve është në republikën e Shqipërisë proporcionalisht me distancën e përshkruar;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim është në republikën e Shqipërisë ku këto shërbime janë kryer fizikisht;
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim, të cilat kryhen në bordin e anijeve, avionëve dhe trenave gjatë transportit të pasagjerëve është në republikën e Shqipërisë nëse vendi i nisjes së transportit të pasagjerëve është në republikën e Shqipërisë;
- Furnizimin e shërbimit të dhënies me qira afatshkurtër të një mjeti transporti është në republikën e Shqipërisë nëse ky mjet transporti vihet faktikisht në dispozicion të klientit në republikën e Shqipërisë.
- Furnizimi i shërbimeve dhe shërbimeve mbështetëse, për qëllim të aktiviteteve kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative, zbavitëse apo aktiviteteve të ngjashme, të tilla si panairet dhe ekspozitat, përfshirë furnizimin e shërbimeve të organizatorëve të këtyre aktiviteteve, është në Shqipëri ku këto aktivitete kryhen faktikisht
- Furnizimin e shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të furnizimit me ushqim është në Shqipëri, ku këto shërbime janë kryer fizikisht.
Situata per sqarim
1-Shitesi/Furnizuesi kryesor ka seli ne Suedi
2- Agjenti i kryesorit eshte me seli ne Shqiperi (aktivitet kryesor ka transfertat elektronike dhe paypal i licensuar nga BSH dhe vepron me koeficent pjesor kreditimi)
3- Konsumatore do jene vende te BE-s (jo ne Shqiperi se nuk pershtatet platforma)
Pyetja
Duke qene se do kete kontrate midis Suedise dhe Shqiperise ku do percaktohet se Shqiperia vepron si agjent kryesor i te parit a mund te deklarohet vetem fatura ne shitje per komisionin e perfituar pa perfshire faturimin ne blerje dhe shitje per vleren e plote, pavaresisht transaksionit qe levizja e cash-it do kryhet per vleren e plote?
Opinion 1
Shoqeria ketu te jete ne rolin e agjentit te kryesorit dhe do ti faturoj komision per sherbimin e kryer Suedise 5% me TVSH.
Nderkohe problemi qendron ne skemen e faturimit.
Suedia i ben fature Shqiperise me cmim te plote 100 euro/ cdo kod abonimi
Shqiperia duhet te beje fature per jashte Zvicer/France me cmim te plote.
a- midis Suedi-Shqiperi duhet fature dhe behet me reverse charge
b- midis Shqiperi-France do behet fature per vleren e plote te mallit, Si shitje e perjashtuar, po te zbatohet kjo skeme faturimi subjekti Shqiptar humbet pasi ka koeficent kreditimi tvsh 30% dhe nuk mbulon as komisionin qe do fitonte
Opinion 2
Interpretimi i transaksionit percakton percakton nese do te jete objekt tatimi personi i tatueshem ne Shqiperi (pika 1 e nenit 11 të ligjit të TVSH-së).
Per te luajtur kete rol, ashtu si sqarohet me lart nevojitet kontrata midis paleve.
Gjithashtu duhet te vendoset ne faturim per konsumatoret emri i kryesorit.
Duke u konsideruar si agjent i kryesorit, ku sherbimi i kryer prej tij eshte vetem transferta elektronike jashte Shqiperise, mendoj se kemi dy momente faturimi:
- Autofaturim per blerjen e sherbimit nga jashte vendit;
- Eksport sherbimi elektronik per bleres jashte vendit (i perjashtuar sipas Nenit 25.9 te Ligjit te TVSH-se);
- Eksport sherbimi komisionerie per kryesorin (i perjashtuar sipas Nenit 25.9 te Ligjit te TVSH-se);
Mbi keto momente furnizimi behet edhe faturimi.
Shembulli
Autofaturimi per blerje eshte 100 euro me TVSH. Ne konkluzion regjistrimi i blerjes dhe shitjes e bejne TVSH zero.
Fature shitje si eksport sherbimi me 100 euro (TVSH nuk ka)
Fature shitjes si eksport sherbimi komisionerie 5 euro (TVSH nuk ka)
Kreditimi i pjesshem= 100+5/100+5 = 1 (TVSH nuk ka efekt per keto tipe transaksionesh).
Nese kjo skeme transaksionesh perzihet bashke me transaklsionet e tjera te shoqerise shqiptare, atehere duhet te behet llogaritja e formules se kreditimit te pjesshem, e cila vijon te jete e paprekur nga keto transaksione me Suedine dhe France/Zvicer.
Rasti për sqarim
Aktiviteti
Shoqëria X, me shërbime financiare kryesisht ka kryer (a) furnizime shërbimi te përjashtuar ne shitje (transferta parash, exchange) dhe (b) pjesërisht ka kryer edhe furnizime shërbimi te tatueshme ne shitje (karta telefoni mobile me parapagim si dhe aparate telefoni duke përfituar komision shitje me TVSH).
Praktika dokumentare nga shoqëria
Për shërbimin e kartave është përcaktuar “veçmas “një punonjës i siguruar dhe një telefon kabllor.
Për te gjitha blerjet e tjera (përveç kartave, aparatit dhe një telefoni kabllor ) shoqëria i kalon ne blerje te përjashtuara, pavarësisht faktit qe janë fatura TVSH-je. Këtë organizim te brendshëm te departamenteve te saj shoqëria e bazon mbi logjiken e ndarjes se qarte te aktiviteteve, sipas tipit te furnizimit ne zbatim te ligjit te TVSH, si dhe një përgjigje sqaruese nga zyra e tatimeve, ku edhe kontrolli tatimor ne zbatim te saj nuk ka pretenduar për përdorim te kreditimit te pjesshëm, për shkak te ndarjes se qarte te aktiviteteve te shoqërisë.
Ne përfundim te periudhës mujore detyrimi për TVSH del me pagese (shitje-blerje).
Baza ligjore
Ligji TVSH
Udhëzimi TVSH
Komenti
Shoqëria X, bazuar ne Ligjin e TVSH kryen një aktivitet te përjashtuar për ato furnizime te cilat janë objekt i bazës ligjore.
Krahas aktivitetit kryesor, shoqëria kryen edhe aktivitet ne rolin e agjentit te kryesorit e Ligjit. Për këto furnizime te tatueshme shoqëria llogarit TVSH ne shitje mbi vlerën e shërbimit te kryer.
Ne regjistrimet ne librat e shitjes për TVSH (mujore), shoqëria regjistron furnizimet e shitjeve te përjashtuara, furnizimet e shitjeve me TVSH për shërbimin e agjentit.
Ne regjistrimet ne librat e blerjes për TVSH (mujore), shoqëria regjistron furnizimet për blerje te përjashtuara, furnizimeve për blerje me TVSH te pazbritshme, si edhe furnizimet për blerje me TVSH për shërbimin e agjentit.
Për qëllime te ndarjes se furnizimeve, sipas tipit te furnizimit shoqëria ka përshtatur edhe strukturën e funksionimit te saj duke vendosur njësi me vete për furnizimet e tatueshme ne shitje, dhe njësi me vete për furnizimet e përjashtuara ne shitje.
Sipas Ligjit, objekt i tatimit është personi i tatueshëm si një subjekt që kryen një veprimtari ekonomike, pavarësisht nga forma juridike e organizimit të tij. Po kështu, sipas ligjit rëndësi për te qene objekt tatimi është qarkullimi nga te gjitha veprimtaritë ekonomike te te njëjtit person te tatueshëm.
Nisur nga logjika e përfshirjes se çdo furnizimi ne llogaritjen e tatimit për çdo muaj nuk ka ndikim organizimi i brendshëm i shoqërisë, për te kategorizuar sipas tipit te furnizimit.
Në referim të ligjit të TVSH-së, përsa i takon sektorit të ndërtimeve civile (por jo vetëm) procesi i ndërtimit te një objekti apo punimi ndërtimor duke u konsideruar si një shërbim (pra një bashkim operacionesh i punës dhe teknikës me lëndët e para për të krijuar produkt të gatshëm) aplikohet në këto raste:
- Kur shoqëritë e ndërtimit ndërtojnë për të shitur apo për të dhënë me qira, TVSH llogaritet dhe paguhet çdo muaj mbi vlerën e situacionit mujor të punimeve.
Bashkë me çdo situacion mujor do të jetë detyrimisht fatura tatimore me numër serial. Vlera e situacionit mujor do të jetë vlera e tatueshme mbi të cilën do të llogaritet TVSH-ja në masën 20%. Personi i tatueshëm është i detyruar të llogarisë TVSH çdo muaj. Vlera totale e këtij situacioni mujor regjistrohet në librin e shitjeve.
- Kur shoqëritë e ndërtimit të liçencuara profesionalisht do të ndërtojnë objekte për përdorim në biznesin e tyre të liçencuar nuk llogaritet TVSH dhe lejohet kreditimi i TVSH së paguar në blerjet e materialeve të bëra për këtë qëllim. NË këtë rast ndërtesat duhet të jenë të një tipi që përdoret në industrinë e ndërtimit dhe qëllimi i përdorimit të tyre duhet të jetë i shpallur dhe aprovuar në lejen e ndërtimit të bashkisë. Vlera e situacionit mujor regjistrohet në shitje dhe blerje.
Këtu nuk përfshihen ndërtesa të tilla si apartamente e shtëpi, hotele, punë publike etj. Për ndërtimin e të cilave gjithmonë llogaritet dhe paguhet TVSH çdo muaj mbi vlerën e situacioneve.
Kur një shoqëri ndërtimi i liçencuar si e tillë ndërton shtëpi banimi për vete, llogarit dhe paguan TVSH, e trajtuar si një vet furnizim. Ne këtë rast ajo regjistron te njëjtën vlere si ne shitje dhe ne blerje dhe ngelet gjendje TVSH-ja e materialeve te blera per kete punim ndertimor.
Nëse merret paradhënie për punimet që do të kryhen, atëherë personi i tatueshëm që merr paradhënien detyrohet të lëshojë faturë në momentin e marrjes së saj dhe këtë faturë t`a regjistrojë në librin e shitjes së periudhës tatimore në të cilën është marrë paradhënia.
Ndërkohë, TVSH në shitjen e sipërfaqeve të ndërtimit nuk aplikohet dhe ky furnizim sipas ligjit të TVSH është i përjashtuar.
Në një analizë të përgatitur nga Departamenti i Taksave dhe Çështjeve Ligjore, shpjegohen ndryshimet kryesore që sjell ky Draft Ligj krahasuar me Ligjin aktual për tatimin mbi të ardhurat nr. 8438, datë 28.12.1998, i amenduar. Vlen të theksohet se ky është vetëm një draft dhe subjekt i diskutimeve dhe aprovimeve të mëtejshme. Përmbledhja e mëposhtme nuk përmban komente apo opinione të Deloitte Albania lidhur me këto ndryshime.
Përmbledhje e ndryshimeve kryesore të prezantuara nga Draft Ligji
Përkufizime
• Draft Ligji përditëson dhe/ose prezanton terma dhe përkufizime të reja si tatimpagues, biznes, xhiro/qarkullim, inkorporim, transferimi i një ose më shumë degëve të veprimtarisë, shkëmbim i aksioneve, shkrirje/bashkim, ndarje, etj.
Tatimi mbi të Ardhurat e korporatës
Selia e përhershme
• Draft Ligji prezanton një limit kohor prej 6 muajsh si kriter për ekzistencën e një Selie të përhershme (SP) të një shoqërie jo-rezidente në Shqipëri. Sipas tij, një shoqëri jo-rezidente do të konsiderohet se krijon një SP në Shqipëri nëse:
1. Ajo zhvillon aktivitete të lidhura me një shesh ndërtimi, një ndërtim, projekt montimi ose instalimi, apo aktivitete mbikëqyrjeje të lidhura me to, nëse ky shesh ndërtimi, projekt apo aktivitete zgjasin për më shumë se 6 muaj;
2. Ajo ofron shërbime, të ndryshme nga ato të përfshira në pikën a) më lart, por përfshirë shërbimet e konsulencës, përmes punonjësve të vet ose personelit tjetër të angazhuar për këtë qëllim, nëse këto aktivitete vazhdojnë brenda territorit të Shqipërisë për periudha që në total tejkalojnë 6 muaj brenda çdo periudhe 12-mujore.
• Ligji aktual për tatimin mbi të ardhurat nr. 8438, datë 28.12.1998, i amenduar (më poshtë referuar si ligji Aktual) nuk përcakton ndonjë limit kohor për qëllime të SP. Tatimpagues subjekt të TAK
• Draft Ligji përcakton si subjekt të TAK:
1. Çdo person të ndryshëm nga një person fizik;
2. Çdo entitet që ndërmerr ose është i aftë të ndërmarrë veprimtari biznesi në Shqipëri ose që gjeneron të ardhura nga burime në Shqipëri, përfshirë shoqëri kolektive, shoqëri komandite, shoqëri me përgjegjësi të kufizuar, shoqëria aksionare, shoqëri të thjeshta (bashkëpunimi) dhe çdo shoqatë ose bashkëpunim personash;
3. Çdo entitet i huaj, shoqatë ose bashkëpunim personash, të njëjta për nga natyra me një nga format e përmendura më lart dhe që është themeluar në përputhje më një ligj të huaj.
• Ligji Aktual përcakton si subjekte të TAK persona juridikë, ortakëri dhe çdo formë tjetër regjistrimi, nëse këta persona janë subjekt të TVSH-së në Shqipëri (përjashtuar këtu personat subjekt të tatimit të thjeshtuar mbi fitimin e biznesit të vogël). Të ardhura të përjashtuara
• Draft Ligji përcakton si të përjashtuara nga TAK të ardhurat nga dividendët dhe shpërndarjet e fitimit, nëse:
1. Tatimpaguesi marrës zotëron të paktën 10% të aksioneve ose të drejtave të votimit të entitetit shpërndarës, dhe
2. Ky minimum pjesëmarrjeje është mbajtur për një periudhë të pandërprerë prej së paku 24 muajsh. Në rast se nuk përmbushet ndonjëri prej dy kushteve, jepet një opsion për ti përjashtuar gjithsesi nga TAK të ardhurat nga shpërndarjet e fitimit, në qoftë se tatimpaguesi marrës i jep një garanci administratës Tatimore për shumën e tatimit që do të ishte pagueshme përndryshe dhe që mbulon periudhën deri kur minimumi i pjesëmarrjes të jetë mbajtur për 24 muaj rresht.
• Ligji Aktual i përjashton nga TAK të ardhurat nga dividendët dhe shpërndarjet e fitimit nëse entiteti shpërndarës është një tatimpagues i regjistruar për TAK në Shqipëri, pavarësisht përqindjes së pjesëmarrjes që përfituesi zotëron në atë entitet dhe periudhës përgjatë së cilës është mbajtur ajo pjesëmarrje.
Kapitalizimi i hollë
• Sipas Draft Ligjit, shpenzimet e interesit nuk lejohen si shpenzime të zbritshme nëse shpenzimi neto i interesit (d.m.th., pas zbritjes së të ardhurave nga interesi) tejkalon 30% të fitimit të tatueshëm përpara interesit dhe tatimit (d.m.th., të EBIT pas rregullimeve tatimore) sic përcaktohet në bazë të pasqyrave financiare.
• Ligji Aktual përcakton si të pazbritshme shpenzimet e interesit mbi pjesën e huasë që tejkalon 4-fishin e kapitalit neto (kapitalit të vet). Rezervat teknike/provizionet për institucionet financiare
• Sipas Draft Ligjit, do të lejohen si të zbritshme shumat për krijimin/rritjen dhe/ose pakësimin e:
• 1) Rezervave teknike të detyrueshme të krijuara në zbatim të Ligjit nr. 8081, date 7.03.1996 për veprimtarinë e sigurimit dhe të risigurimit; dhe
• 2) provizionevetë detyrueshme për bankat tregtare dhe institucionet e tjera financiare të krijuara sipas rregullave mbikëqyrëse të nxjerra nga Banka e Shqipërisë për këtë qëllim.
• Në bazë të Ligjit Aktual, rezervat teknike/provizionet e bankave njihen nëse përllogariten në përputhje me Standardet ndërkombëtare të Kontabilitetit dhe Raportimit Financiar (SNK/SNRF) dhe Çertifikohen pa vërejtje nga auditues të jashtëm. Ndërsa, për sa i përket institucioneve të tjera financiare, nuk ka aktualisht asnjë përcaktim të posaçëm.
Vlerësimi i shkëmbimit të aksioneve
• Draft Ligji jep mundësinë e zgjedhjes mes 2 alternativave rregullash të posaçme për vlerësimin e aksioneve të marra në lidhje me një inkorporim apo transferim të një dege/disa degëve të aktivitetit. Njëra prej alternativave konsiston në mundësinë e vlerësimit të tyre me vlerën e tregut, ose me Çmimin fillestar të blerjes së aksioneve të transferuara (në baze të një kërkese të përbashkët të drejtuar administratës Tatimore nga ana e palëve).
• Ligji Aktual nuk parashikon dispozita të ngjashme.
Transferimi i Çmimit
• Draft Ligji përfshin më shumë parashikime lidhur me Transferimin e Çmimit krahasuar me Ligjin Aktual. Megjithatë, këto parashikime shtesë janë të njëjta me ato që janë aktualisht të përfshira në udhëzimin nr. 16, datë 18.6.2014 mbi transferimin e Çmimit dhe udhëzimin nr. 9, datë 27.2.2015 mbi marrëveshjet e Çmimit në avancë. Dispozita kundër shmangies së taksave
• Draft Ligji përmban disa dispozita kundër shmangies së taksave të cilat e autorizojnë administratën Tatimore të mos marrë parasysh një marrëveshje (transaksion, kontratë, ngjarje, etj.) Në vlerësimin e fitimit të tatueshëm të tatimpaguesit, nëse asaj marrëveshjeje i mungon thelbi ekonomik dhe nëse ajo ndërmerret për qëllimin kryesor të marrjes së një përfitimi tatimor.
• Ligji Aktual nuk parashikon dispozita të ngjashme.
Kontratat afatgjata
• Draft Ligji përkufizon si kontrata afatgjata ato që lidhen për qëllime të prodhimit, instalimit, ndërtimit ose kryerjes së shërbimeve, që priten të zgjasin më shumë se 12 muaj. Ai lejon që të ardhurat nga kontratat afatgjata të njihen për qëllime të TAK në bazë të fazës së kompletimit që përcaktohet duke iu referuar:
1. Ose raportit kosto aktuale/kosto të përgjithshme të vlerësuara,
2. Ose vlerësimit të ekspertëve të fazës së përfundimit në fund të vitit.
• Ligji Aktual nuk parashikon dispozita të posaçme për kontratat afatgjata. Tatimi i fitimit kapital nga transferimi i aktiveve e pasiveve të biznesit
• Një nga alternativat e dhëna në Draft Ligj parashikon që fitimi kapital i realizuar nga transferimi i aktiveve dhe pasiveve të biznesit në lidhje me një inkorporim, transferim dege aktiviteti, bashkim apo ndarje, mund të mos tatohet menjëherë, por të shtyhet deri në shitjen e këtyre aktiveve e pasiveve nga shoqëria pritëse. Kjo shtyrje tatimore është e kushtëzuar nga një listë kriteresh për tu përmbushur.
• Ligji Aktual nuk parashikon dispozita të ngjashme.
Shpenzimet e pazbritshme
• Draft Ligji i shton/i ndryshon listës së shpenzimeve të pazbritshme krahasuar me Ligjin Aktual sa më poshtë:
• Shpenzime amortizimi sipas rregullave të kontabilitetit;
• Shpenzimet e kryera si konsum personal i aksionerëve, ortakëve, personave që ushtrojnë pushtet në menaxhimin e tatimpaguesit dhe familjeve të tyre;
• Shpenzimet për shërbime teknike, konsulence dhe të menaxhimit të faturuara nga jo-rezidentë nëse nuk paguhen nga tatimpaguesi brenda periudhes tatimore (në rast se këto shpenzime paguhen më vonë, ato janë të zbritshme në periudhën tatimor në të cilën janë paguar);
• Shpenzimet e lidhura me të ardhurat që nuk përfshihen në fitimin e tatueshëm;
Amortizimi
• Draft Ligji parashikon që në vitin e blerjes ose hyrjes në përdorim të një aktivi (cilado ndodh më vonë), zbritet amortizimi i një viti të plotë. Ndërsa në vitin e daljes, nuk zbritet amortizim.
• Në Ligjin Aktual, një aktiv amortizohet duke filluar nga data 1 e muajit që pason muajin e hyrjes së aktivit, e deri ne fund te muajit të daljes së tij.
• Draft Ligji parashikon këto metoda dhe përqindje amortizimi të lejuara për qëllime të TAK:
• Sipas Ligjit Aktual, kategoria e parë përfshin aktive me përdorim të parashikuar mbi 20 vjet (në vend të mbi 15) dhe norma përkatëse e amortizimit vjetor është 5% mbi vlerën kontabël neto (në vend të 3% mbi koston historike). Për kategorinë e tretë dhe të katërt, Ligji Aktual nuk e specifikon bazën e amortizimin si vlerëtë librit për qëllime tatimore.
Zbritjet e borxhit të keq
• Draft Ligji parashikon një shkallë progresive në njohjen e borxhit të keq si shpenzim i zbritshëm nëse tatimpaguesi ka ndërmarrë hapa të arsyeshme për të siguruar arkëtimin e tyre nga pala e palidhur.
• Ligji Aktual nuk parashikon ndonjë opsion të tillë.
Humbjet tatimore
• Sipas Draft Ligjit, humbjet tatimore mund të mbarten dhe të zbriten kundrejt fitimeve të tatueshme të 5 viteve pasardhëse, sipas parimit humbjet më të hershme përdoren të parat.
• Sipas Ligjit Aktual, humbjet mund të mbarten deri në 3 vjet dhe përdorimi i tyre ndjek të njëjtin parim.
• Draft Ligji specifikon se humbjet tatimore skadojnë në rast të një ndryshimi në pronësinë direkte ose indirekte të kapitalit apo të drejtave votuese të shoqërisë prej më shumë se 25% në vlerë ose në numër.
• Sipas Ligjit Aktual, ky rregull zbatohet për ndryshime mbi 50%. • Draft Ligji prezanton një mundësi të re për transferimin e humbjeve të mbartura nga shoqëria transferuese te shoqëria pritëse në rast të një inkorporimi, transferimi të një dege aktiviteti, një bashkimi apo ndarjeje.
Paradheniet e tatimit korporativ
• Sipas Draft Ligjit, paradhëniet e TAK paguhen brenda datës 20 të çdo muaji dhe llogariten si 1/12 e detyrimit TAK të vitit të mëparshëm (nëse ky ishte më i lartë se 30,000 lekë, ose 215 Euro).
• Nën Ligjin Aktual, paradhëniet paguhen mbi baza tremujore, por pagesat mujore janë gjithashtu të lejuara. Këstet mujore për 3 muajt e parë llogariten sa 1/12 e TAK të dy viteve më parë. Këstet e 9 muajve pasardhës janë të barabarta me 1/12 e TAK të vitit të mëparshëm.
• Tatimi i Mbajtur në burim
Agjenti i mbajtjes së tatimit në burim
• Sipas Draft Ligjit, Çdo tatimpagues i TAK dhe Çdo tatimpagues i TAP që përfton të ardhura biznesi, do të shërbejë si agjent i mbajtjes së tatimit në burim. Tatimi në burim do të paguhet deri në datën 20 të muajit që pason datën më të hershme mes:
1. Datës kur këto të ardhura janë paguar;
2. Datës kur agjenti i tatimit në burim ka kontabilizuar detyrimin përkatës. NË rastin e dividendëve, pavarësisht se kur ata paguhen, tatimi në burim duhet të paguhet brenda fundit të muajit të 3-të pas muajit në të cilin organi vendimmarrës i shoqërisë ka vendosur për shpërndarjen e fitimit.
• Sipas Ligjit Aktual, tatimi në burim paguhet brenda datës 20 të muajit që pason muajin e pagesës së detyrimit përkatës; ndërsa për dividendët, brenda 20 gushtit të vitit që pason vitin për të cilin është marrë vendimi për shpërndarje. TË ardhurat subjekt të tatimit në burim
• (NË ndryshim nga Ligjit Aktual), Draft Ligji i nënshtron tatimit në burim disa tipe të ardhurash që u paguhen tatimpaguesve rezidentë pavarësisht statusit të tyre, pra pavarësisht faktit nëse ata tatimgues janë subjekte të TAK apo jo.
• Një tatimpagues subjekt i TAK zbret në deklaratën vjetore të tij tatimin në burim të paguar për llogari të tij nga tatimpagues të tjerë përgjatë vitit.
• Ligji Aktual nuk e ka një rregull të tillë.
Tatimi mbi të Ardhurat Personale Rezidenca
• Sipas Draft Ligjit, një individ do të konsiderohet rezident për qëllime fiskale në Shqipëri në një vit tatimor të caktuar nëse ai/ajo është i/e pranishme në Shqipëri për një periudhë që tejkalon 182 ditë brenda çdo periudhë 12-mujore që përfundon në vitin tatimor në fjalë.
• Sipas Ligjit Aktual, një individ konsiderohet rezident në Shqipëri për qëllime fiskale nëse ai/ajo është i/e pranishme në Shqipëri për një periudhë që tejkalon 183 ditë në vitin tatimor në fjalë.
Të ardhurat e tatueshme
• Draft Ligji përcakton si të ardhura personale të tatueshme të ardhurat nga punësimi, të ardhurat nga biznesi, të ardhurat nga investimet dhe të ardhura të tjera, pavarësisht nëse paguhen në të holla ose në natyrë. Sipas tij, të ardhurat në natyrë maten me vlerën e tregut.
• Ligji Aktual nuk jep ndonjë specifikim të lidhur me tatimin dhe matjen e të ardhurave në natyrë
Të ardhurat nga punësimi
• Draft Ligji përmban një nen të plotë e të gjatë dedikuar të ardhurave nga punësimi. Ky nen parashikon llojet e shpërblimeve që do të konsiderohen si të ardhura nga punësimi, varësisht nga paguesi i tyre (punëdhënësi apo persona të tjerë), forma e tyre (në të holla ose në natyrë) dhe momenti i përftimit të tyre. Ka një përkufizim më të qartë të punëdhënësit dhe një dispozitë të re të lidhur me të ardhurat nga punësimi që i paguhen një të punësuari nëpërmjet një agjenti të fuqisë punëtore jo-rezident në Shqipëri.
Përdorimi i makinës së shoqërisë për qëllime private (pavarësisht numrit të ditëve të përdorimit përgjatë muajit) konsiderohet si e ardhur në natyrë dhe llogaritet në 1% të kostos së makinës për Çdo muaj përdorimi. Ka një listë më të qartë të të ardhurave që nuk do të jenë të ardhura nga punësimi të tatueshme si:
1. Vaktet e ngrënies, pajisjet e punës, trajtimi mjekësor dhe benefite të tjera që jepen në ambientet e punëdhënësit dhe që janë të disponueshme për të gjithë punonjësit në mënyrë të barabartë;
2. Rimbursimi i shpenzimeve të udhëtimit dhe akomodimit si dhe të dietave të udhëtimit;
3. Kontributet për jetën dhe të tjera përveç sigurimit të detyrueshëm të kujdesit shëndetësor të bëra nga punëdhënësi deri në 5% të të ardhurave bruto nga punësimi të punonjësit; etj.
Të ardhurat dhe shpenzimet e biznesit
• Draft Ligji përcakton listën e të ardhurave që do të konsiderohen si të ardhura nga biznesi për individin e që përfshin: 1.
Të ardhurat nga biznesi i çarëdo lloji;
2. Të ardhura nga aktivitete të pavarura; si dhe
3. Të ardhura nga të drejtat e autorit, patenta, marka tregtare, pajisje dhe njohuri industriale, komerciale apo shkencore; etj.
• Nëse qarkullimi vjetor i tatimpaguesit nuk tejkalon 8 milionë lekë (57,100 Euro), ai ka të drejtë të zbresë shpenzimet në një shumë fikse nga të ardhurat e biznesit të tij (në vend që të pretendojë shpenzime të dokumentuara) në vlerën prej (a) 40% në rastin e aktiviteteve të biznesit të prodhimit, dhe (b) 15% në raste të tjera.
Të ardhurat nga investimet
• Draft Ligji përkufizon si të ardhura nga investimet të ardhurat nga dividendët, interesat, nga tjetërsimi i aksioneve dhe kuotave (jo pjesë të aktiveve të biznesit), tjetërsimi i pasurisë (jo pjesë e aktiveve të biznesit), etj. Ai cakton gjithashtu disa lloje të ardhurash që nuk do të jenë të ardhura të tatueshme nga investimet. Baza tatimore për TAP
• Në bazë të Draft Ligjit, baza tatimore për TAP përcaktohet si shumë e të ardhurave vjetore të punësimit, të biznesit, të investimeve dhe të ardhura të tjera, të pakësuara me lejime dhe zbritje të parashikuara.
• Tatimpaguesit rezidentë të të ardhurave personale kanë të drejtë të zbresin nga baza tatimore:
1. Një lejim personal prej 180,000 lekë (1,280 Euro),
2. Një zbritje për fëmijë në varësi prej 48,000 lekë (340 Euro), 3. Shpenzime për arsimin dhe ilaçet/kujdesin shëndetësor të fëmijëve në varësi, deri në njëfarë niveli, për tatimpaguesit me të ardhura total vjetore më pak se 2 milionë lekë (14,280 Euro). Një alternativë e mundshme ndaj tatimit të thjeshtuar mbi fitimin për bizneset e vogla
• Draft Ligji propozon një alternativë ndaj tatimit të thjeshtuar mbi fitimin për bizneset e vogla (nëse do të anullohet tatimi aktual prej 7.5% mbi fitimin e tatueshëm por jo më pak se 250,000 lekë/vit), sipas së cilës:
1. Tatimpaguesit me qarkullim vjetor të biznesit mbi 2 milionë lekë(14,280 Euro) por më pak se 8 milionë lekë (57,100 Euro), do ti lejohet të zbresë 30% të të ardhurave vjetore të tatueshme të biznesit;
2. Tatimpaguesit me qarkullim vjetor të biznesit nën 2 milionë lekë do ti lejohet të zbresë 50% të të ardhurave vjetore të tatueshme të biznesit.
Normat tatimore për TAP
• Draft Ligji cakton normën tatimore prej 15% si të zbatueshme mbi të ardhurat personale nga investimi. Shënim: Bazuar mbi komentet e konsulentëve të FMN që kanë asistuar në përgatitjen e këtij Drafti (shënime të lëna në versionin anglisht të Draftit), vlerat dhe normat e treguara janë thjesht ilustrative dhe nuk reflektojnë asnjë vendimmarrje nga ana e qeverisë për të ndryshuar normat e tatimit mbi të ardhurat personale.
• Tatimi mbi të ardhurat personale nga punësimi do të mbahet mbi baza mujore nga punëdhënësi dhe do ti paguhet administratës Tatimore brenda datës 20 të muajit pasardhës. Punëdhënësi me të cilin individi ka nënshkruar deklaratën mbi Statusin Personal (para pagesës së parë të të ardhurave nga ai punëdhënës) do të llogarisë tatimin bazuar mbi tabelën progresive më lart. Të gjithë punëdhënësit e tjerë brenda të njëjtit muaj (nëse ka më shumë se një), do të llogarisin tatimin mbi të ardhurat personale nga punësimi me normën 15%. Punëdhënësi i parë gjithashtu zbret mbi baza mujore 1/12 e lejimit personal të individit prej 180,000 lekë (1,280 Euro) përpara se të llogarisë tatimin për të.
• Nën Ligjin Aktual, të gjitha të ardhurat personale me përjashtim të të ardhurave nga punësimi, tatohen me 15%. Të ardhurat nga punësimi tatohen mbi një baze tatimore mujore (jo vjetore) sipas normave progresive. Deklarata vjetore e të ardhurave personale
• Draft Ligji kërkon që tatimpaguesit e TAP të dorëzojnë deklaratën vjetore të të ardhurave personale nëse gjatë vitit ata përfituan më shumë se: 1. 1,5 milionë lekë (10,710 Euro) të ardhura nga punësimi, dhe 2. 50,000 lekë (350 Euro) të ardhurash të tjera që nuk i nënshtrohen tatimit në burim.
• Sipas Ligjit Aktual, ky detyrim shtrihet mbi individët që përfitojnë më shumë se 2 milionë lekë (14,280 Euro) të ardhura (të të gjitha llojeve).
Taksat dhe tarifat lindin dhe paguhen nga çdo person, i cili ushtron një të drejtë apo merr një shërbim publik. Taksat janë pagesa për buxhetin e shtetit, por që në këmbim mund të mos lidhen me një përfitim shërbimi specifik për individin apo biznesin që i paguan ato. Një taksapagues nuk mund të kërkojë një favor të veçantë nga autoritetet tatimore për taksat që paguan. Nisur nga fakti që taksa është e detyrueshme për t’u paguar, ajo është e llogaritur që të shërbejë jo sipas thjesht emërtimit të saj, por sipas nevojave të buxhetit të shtetit.
Ndërsa tarifat janë më ngushtë të lidhura me një shërbim apo përfitim nga individi që i paguan. Tarifa është një pagesë direkte që në këmbim i jep paguesit një avantazh apo garanci nga pushteti (vendor apo qendror) për paguesin e tarifës. Shuma e tarifës llogaritet duke u bazuar në shpenzimet që qeveria (vendore apo qendrore) do të kryejë për të dhënë shërbimin që është objekt tarifimi dhe me këtë bazë llogaritje bëhet edhe përcaktimi i shumës që duhet të paguhet nga personat që duhet të paguajnë tarifën.
Taksat mund të kenë shtrirje sipas një territori të një njësie të qeverisjes vendore duke u emertuar në këtë rast si taksa apo tarifa vendore dhe aplikohen sipas autoritetit të qeverisë vendore, por mund të kenë edhe shtrirje kombëtare dhe në këtë rast emërtohen si taksa kombëtare.
Po ashtu, tarifat kanë shtrirje në nivel njësie qeverisjeje vendore, si edhe në nivel kombëtar.
Shembuj të taksave vendore janë: taksa mbi tokën bujqësore, taksa mbi truallin, taksa mbi ndërtesën, taksa e ndikimit në infrastrukturë, taksa e fjetjes në hotel, taksa e regjistrimit të përvitshëm të mjeteve etj.
Shembuj të tarifave vendore janë: tarifa e pastrimit, tarifa për mjetet e transportit (parkim, shërbim për tonazh, tarifa për dhënie leje për ushtrim aktivitetit, tarifë për shërbime veterinare, tarifa për shërbime urbanistike, për shërbime administrative, tarifa e zënies së hapësirës publike etj.
Shembuj të taksave kombëtare janë: taksa e mjeteve të përdorura, taksa portuale, taksa e rentës minerare, taksa e akteve dhe pullës, taksa për automjete luksozë, taksë regjistrimi fillestar për automjetin, taksë mbi të drejtën e përdorimit të truallit shtetëror etj.
Shembuj të tarifave kombëtare janë: tarifa e pajisjes me leje drejtimi automjeti, tarifa shërbimi konsullor, tarifa për shërbime nga sistemi drejtësisë, tarifa për transmetimet radiotelevizive etj.
Në pamje të parë taksa me tarifën duket sikur janë të njëjta për nga tipi, por në fakt ato ndryshojnë pasi kanë ndryshimin në mënyrën se si ato përdoren, si dhe formës detyruese për të kryer pagesën.
Taksa është një pagesë e detyrueshme dhe e pakthyeshme në buxhetin e shtetit dhe që paguhet nga çdo person që ushtron një të drejtë apo përfiton një shërbim publik. Objekti i taksës është mbushja e arkës së buxhetit të shtetit. Ndërsa tarifa është një pagesë e natyrës vullnetare, e vendosur nga qeverisja vendore apo qendrore, në këmbim të shërbimeve të veçanta që bëhen në interes të publikut, por që i japin një avantazh personit që paguan në krahasim me të tjerët (p.sh. tarifat e pajisjes me leje lundrimi).
Paratë e mbledhura nga një tarifë, si rregull ndërkombëtar janë të ndara në buxhet posaçërisht për qëllimin e shërbimeve për të cilat është vendosur (emërtuar) tarifa dhe nuk shkrihen bashkë me të ardhurat e tjera të buxhetit të shtetit. Është kjo lidhje mes tarifës dhe shërbimit të kryer që e bën atë të dallueshme nga taksa.
Taksa vendore paguhet në buxhetin e njësive të vetëqeverisjes vendore, nga çdo person që ushtron një të drejtë apo përfiton një shërbim publik në territorin e njësisë së vetëqeverisjes vendore. Ndërsa taksa kombëtare është pagesa e detyrueshme dhe e pakthyeshme në Buxhetin e Shtetit që paguhet nga çdo person apo nëpërmjet një agjenti, pavarësisht vendndodhjes ku jeton dhe punon personi (qytetar apo fshatar).
Me raste, vija ndarëse midis taksës dhe tarifës nuk është mjaftueshëm e qartë. Në disa raste, kostoja e dhënies së një shërbimi mund të llogaritet direkt dhe në këtë mënyrë tarifa mund të lidhet lehtësisht me shërbimin e përfituar (p.sh. tarifa e parkimit). Por në rastet kur kostot janë të paqarta, atëherë edhe pagesa e tarifës mund të ketë një lidhje të paqartë me shërbimin e përfituar.
Në disa raste, taksa mund të ngatërrohet me tarifën thjesht për arsye politike. P.sh. nëse një politikan ka premtuar që nuk do të ketë rritje taksash, por që në fakt ka nevojë për të ardhura shtesë, atëherë ai bën një ndryshim apo rritje tarife egzistuese me qëllim që të arrijë qëllimin e tij të fshehtë.
Në çdo rast të vendosjes së një takse apo tarife nga qeverisja nevojitet një proces transparent, me qëllim që individët dhe bizneset të kenë informacionin e duhur dhe të qartë për atë që u duhet të llogaritin dhe paguajnë.
Grupet e treguesve tatimorë janë të përmbledhur te:
- Krahasueshmëria. Këta tregues referuesë nuk matin performancen apo cilesine e administrates tatimore, por japin një panorame krahasuese me referencat ndërkombëtare te krahasueshme.
- Struktura e administratës. Kjo kategori përfshin treguesit sasiorë dhe cilësorë te organizimit dhe madhësisë se administratës.
- Performanca e të ardhurave tatimore. Këta tregues sasiorë japin nje panorame te tendencës se efektivitetit te administratës tatimore ne funksion te realizimit te te ardhurave tatimore.
- Struktura e tatimeve. Këta tregues sasiorë paraqesin strukturën materiale te ligjit tatimor ne nje mënyrë krahasuese dhe te thjeshte.
- Krahasueshmeria
Kostua e administratës tatimore (KOSTATQ)
Ky tregues performance lidhet me koston e administrimit te sistemit tatimor për te gjitha te ardhurat tatimore te mbledhura nga administrata tatimore. P.sh. Nëse buxheti i administrates tatimore është 2 miliard leke dhe ajo mbledh 195 miliard leke, ky indikator do te jete 1.05%, ose 1.05 leke për çdo 100 leke te mbledhur.
Sa me i ulet te jete ky indikator, akoma me eficiente është administrata tatimore dhe gjithë sistemi tatimor ne mbledhjen e tatimeve. Ky tregues mund te ndikohet nga produktiviteti tatimor për te gjithë tatimet kryesore.
TË Ardhurat Tatimore Total (TATT)
Ky është një tregues referues. Ai tregon gjithë të ardhurat tatimore dhe jo tatimore të mbledhura nga administrata tatimore qendrore, doganore, vendore dhe institutet shoqërore (sigurimeve dhe shëndetësori) si përqindje e PBB-së.
Te ardhurat nga tatimi mbi te ardhurat personale (TATAP)
Ky është një tregues referues. Ai paraqet nivelin e TAP si përqindje te PBB.
Arkëtimet e tatimit mbi fitimin (ATF)
Ky është një tregues referues. Ai është tregues i të ardhurave të tatim fitimit si përqindje e PBB-së.
Arkëtimet e TVSH (ATVSH)
Ky është një tregues referues. Ai paraqet nivelin e te ardhurave neto te arkëtuara nga TVSH si përqindje e PBB.
Viti hyrjes në fuqi (VHF)
Ky është një tregues referues. Ai paraqet vitin në të cilin ka hyrë në fuqi zbatimi i çdo tatimi, duke u njohur me moshën e sistemit të TVSH-së në vend.
- Struktura e administratës
Administratë funksionale (ADMINFUNKSION)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. Administrata Tatimore është e organizuar sipas funksioneve. Kjo do të thotë se linjat funksionale administrojnë gjithë tatimet dhe taksat e vendit. Përvoja organizative deri më sot në shumë vende me zhvillime ekonomike të ndryshme.
Varësia administrative (VADMIN)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. NË mjaft vende administrimi tatimor është gjysëm i pavarur në administrimin tatimor. NË disa vende të tjera është i varur tërësisht. NË vende të tjera është i pavarur dhe i grupuar me funksione të tjera të shtetit (thesari, hipotekat etj.). NË rastin e ATQ-së në Shqipëri sipas këtij treguesi ajo është te niveli i varur nga Ministria e Financave.
Struktura e Tatimpaguesve të mëdhenj (ORGTM)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. Përvoja botërore e strukturës organizative të administrimit të tatimpaguesve të mëdhenj është i ndarë në tre nivele. Ka vende që kanë njësi të tatimpaguesve të mëdhenj, si një segmentim brenda strukturës. Vende të tjera kanë një segment të pavarur nga segmentet e tjera të administratës. Ndërsa ka edhe vende që nuk kanë të ngirutr një njësi strukturore të fokusuar me tatimpaguesit e mëdhenj.
Tatimorë për individë (TATINDIVID)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. Ky tregues mat madhësinë e administratës tatimore (qendrore dhe vendore) në raport me madhësinë e popullsisë së vendit. TATINDIVID është raporti i numrit total të punonjësve të administratës tatimore për 1000 banorë. P.sh. Nëse administrata tatimore në Shqipëri është 1,500 punonjës dhe numri total i popullsisë është 2,800,000 banorë, atëherë TATINDIVID do të jetë 1.86 punonjës administrate për 1,000 banorë.
Tatimpagues për tatimorë (TPTAT)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. Ai tregon numrin e punonjësve të administratës tatimore ndaj numrit të tatimpaguesve aktivë në vend. Një tatimpagues aktiv është a, që vitin e fundit fiskal ka ushtruar veprimtari, pra ka dorëzuar deklaratat tatimore dhe/ose nuk ka dorëzuar deklarata pa veprimtari, dhe/ose në rastet kur tatimpaguesi nuk deklaron dhe miraton zyrtarisht pezullimin e veprimtarisë tregtare sipas specifikimeve të bëra në ligj. Ndryshe, tatimpagues aktiv është ai person, organizatë apo institucion, që bën deklarime dhe raportime të dokumenteve tatimore apo paguan mbi baza të rregullta. NË administratat që mbështeten gjerësisht te TAP, i cili mbahet në burim nga pagat dhe ligji i detyron të deklarojnë të ardhurat e tyre, ky tregues mund të jetë i lartë. NË administratat ku është e kundërta, pra TVSH etj. Kanë një dominim në strukturën e të ardhurave tatimore, ky tregues është i ulët.
Numri i tatimpaguesve (NRTP)
Ky është një tregues i strukturës së administratës tatimore. Ai tregon numrin total të tatimpaguesve aktivë, në raport me numrin e popullsisë në vend. Ai përfshin persona, organizata, institucione që deklarojnë rregullisht apo paguajnë rregullisht. NË vende ku tatimi direkt është i rëndësishëm në të ardhurat tatimore, ky tregues tenton të jetë i lartë. NË administratat ku TVSH dominon në strukturën e të ardhurave tatimore, ky tregues tenton të jetë i ulët.
- Performanca e të ardhurave tatimore
Produktiviteti i te ardhurave nga tatimi mbi te ardhurat personale (PRODTAP)
Ky është një tregues performance. Ky indikator synon te japë tendencën e ecurisë se te ardhurave te këtij tatimi. Llogaritet si raport midis te ardhurave te realizuara nga ky tatim me PBB (TTAP). Për gjithë vendet PRODTAP luhatet midis 0 dhe 1.
Produktiviteti i te ardhurave te tatimit mbi fitimin (PRODTF)
Ky është nje indikator i performances se te ardhurave tatimore. Ai paraqet efektivitetin e tatimit mbi fitimin ne kuadër te produktit mbi te ardhurat, sipas shkallës tatimore. Ai llogaritet duke pjestuar rezultatin e raportit te te ardhurave te tatimit mbi fitimin ndaj PBB-së me shkallen tatimore te tatim fitimit.
Pesha Bruto e përmbushjes së TVSH-së (PBPTVSH)
Ky është një tregues performance i të ardhurave. Ky tregues është i njëjtë me PRODTVSH, por duke dalluar nga ai në lidhje me faktin e mosmarrjes në konsideratë vetëm parimin e konsumatorit final. Ky tregues llogaritet duke pjesëtuar rezultatin e raportit të TVSH-së neto ndaj konsumit privat në ekonomi me shkallën tatimore të TVSH-së. P.sh. Nëse raporti TVSH neto ndaj konsumit privat rezulton 5% dhe shkalla standarte e TVSH-së është 20%, atëherë PBPTVSH është 25%. Kjo do të thotë se PBPTVSH është raporti I TVSH-së së mbledhur me TVSH potencialisht të mbledhshme (shprehur ne %). PBPTVSH është i ngjashëm me treguesin e efektivitetit të mbledhjes së të ardhurave, me dallimin e vetëm që treguesi i efektivitetit të mbledhjes së TVSH-së lidhet me shpenzimet publike, përvecse konsumit privat. Nisur nga fakti se shpenzimet publike janë kryesisht, paga dhe të lidhura me to, PBPTVSH tregon se është një tregues më pranë realitetit të situatës së performancës.
Produktiviteti i TVSH-së (PRODTVSH)
Ky është një tregues performance për të ardhurat. Ai mat se sa peshë ka TVSH në të ardhurat e buxhetit, sipas shkallës tatimore. Ai llogaritet duke pjesëtuar rezultatin e raportit te te ardhurave te TVSH-së Neto ndaj PBB-së me shkallen tatimore standarte te TVSH-së.
- Struktura e tatimeve
Niveli minimal i bazës se tatueshme për tatimin mbi te ardhurat personale (MINBTTAP)
Ky është një tregues i strukturës tatimore. Ai është niveli me i ulet i bazes se tatueshme mbi te cilin aplikohet shmintap, i shumëzuar me te ardhurat për fryme. P.sh. Nëse niveli me i ulet i bazes se tatueshme është 10,000 leke dhe te ardhurat për fryme ne 2011 ishin 410,000 leke, atëherë ky indikator do te jete 0.024.
Nëse kemi një sistem te tatimit te sheshte, pra me një shkalle tatimore te vetme, për te gjitha te ardhurat personale, ky indikator do te jete vlera e shpenzimit personal baze te zbritshem, i shumezuar me te ardhurat per fryme.
Niveli maksimal i bazes se tatueshme per tatimin mbi te ardhurat personale (MAXBTTAP)
Ky është një tregues i strukturës tatimore. Ai është niveli me i larte i bazës se tatueshme mbi te cilin aplikohet shmaxtap, i shumëzuar me te ardhurat për fryme. P.sh. Nëse niveli me i larte i bazës se tatueshme është bazuar mbi grupet e te ardhurave dhe te ardhurat për fryme ne 2011 ishin 410,000 leke, atëherë ky indikator do te jete ne varësi te pjesëtimit.
Nëse kemi një sistem te tatimit te sheshte, pra me një shkalle tatimore te vetme, për te gjitha te ardhurat personale, ky tregues do te jete i njëjtë si për MINBTTAP, po ashtu edhe për MAXBTTAP.
Shkalla e tatimit mbi fitimin (TF)
Ky është një tregues i strukturës se tatimeve. Ai paraqet shkallen e tatimit qe zbatohet per tatimin mbi fitimin. Ne mjaft vende zbatohet vetëm një shkalle tatimore.
Shkalla maksimale e Tatimit mbi të Ardhurat Personale (MAXTAP)
Ky është një tregues i strukturës se te ardhurave. Ai paraqet shkallen me te larte te tatimit mbi te ardhurat personale.
Shkalla minimale e Tatimit mbi të Ardhurat Personale (MINTAP)
Ky është një tregues i strukturës se te ardhurave. Ai paraqet shkallen me te ulet te tatimit mbi te ardhurat personale.
Shkalla e Tatimit mbi vlerën e Shtuar (TVSH)
Ky është një tregues i strukturës tatimore. Shkalla standarte e TVSH-së është ajo që aplikohet mbi shumicën e mallrave dhe shërbimeve në vend. Përveç saj, në shumë vende aplikohet edhe shkalla tatimore e reduktuar për mallra dhe shërbime të caktuara. Në Shqipëri një shkallë të reduktuar egziston nga viti 2011 për medikamentet dhe pajisjet mjekësore. Gjithashtu, në gjithë vendet për mallrat e eksportit ka një shkallë tatimore zero për qind.
Kufiri për te hyre ne skemën e TVSH (PRAGTVSH)
Ky është një tregues i strukturës se tatimeve, konkretisht te TVSH dhe shprehet ne Leke. Ai tregon shumen e qarkullimit vjetor (furnizimet ne shitje/blerje te mallrave dhe shërbimeve) qe personi i tatueshëm duhet te behet objekt i skemës për vetë deklarim te TVSH. Ai paraqet edhe kufirin, te cilin ne rast se kalohet detyron personin e tatueshëm te regjistrohet ne TVSH.
Pesha e kontributeve të sigurimeve (PSR)
Ky është një tregues i strukturës tatimore. Ky tregues nuk i bashkëlidhet asnjë treguesi performance të ardhurash tatimore. Ai paraqet pagesat e kryera të përqindjeve të kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, që zbatohen mbi të ardhurat bruto të punëmarrësve dhe punëdhënësve, mbi baza personale. Ky tregues përfaqëson kombinimin e pagesave të kontributeve të detyrueshme për tu paguar nga punëmarrësi dhe punëdhënësi, zakonisht të mbajtura në burim nga punëdhënësi (përveç rasteve të vetëpunësimit). Ky tregues shprehet si një përqindje e pagës bruto. Ai nuk përfshin të ardhura të tjera ( nga interesat, shitje e kapitalit, etj.), përveç asaj që lidhen me pagën dhe janë baza e llogaritjes së kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore.
Tatimi mbi punën (tmp)
Ky është një tregues i strukturës tatimore. Ky tregues nuk i bashkëlidhet asnjë treguesi performance të ardhurash tatimore. Tatimi mbi punën është një përpjekje për të vlerësuar gjithshka që përfshin tatimin mbi vlerën e shtuar prej punës, i prezantuar si një përqindje e pagës bruto. Ai përfshin kontributet e sigurimeve dhe tatimin mbi të ardhurën personale.
Nëse niveli minimal i bazës së TAP është më i madh se të ardhurat për frymë, atëherë tmp do të llogaritet i njëjtë me peshën e kontributeve të sigurimeve shoqërore.
Parlamenti shqiptar ka miratuar Marrëveshje Tatimore, që nga viti 1995 dhe deri më sot numërohen 41 Marrëveshje Tatimore të ratifikuara nga Kuvendi me titullin “Për shmangien e taksimit të dyfishtë dhe parandalimin e Evazionit Fiskal”, të cilat janë në fuqi.
Nëse hapni linkun e Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve shqiptare, mund të shkarkoni edhe Marreveshjet Tatimore me vendet, si dhe të azhornoni informacioniN tuaj lidhur me numrin dhe përmbajtjen e Marrëveshjeve Tatimore të reja.
| MARRËVESHJET PËR SHMANGIEN E TAKSIMIT TË DYFISHTË* | |||||||
| NR. | SHTETI | RATIFIKUAR ME LIGJIN | FLETORJA ZYRTARE | HYRË NË FUQI | |||
| NR. | DATË | NR. | DATË | FAQE | NGA DATA | ||
| 1 | POLONI | 7783 | 26.01.1994 | 1 | 28.02.1994 | 11 | 01.01.1995 |
| 2 | RUMANI | 7857 | 26.01.1994 | 15 | 10.11.1994 | 683 | 01.01.1995 |
| 3 | MALAJZI | 7822 | 11.05.1994 | 6 | 23.06.1994 | 337 | 01.01.1995 |
| 4 | HUNGARI | 7686 | 15.03.1993 | 4 | 09.04.1993 | 262 | 01.01.1996 |
| 5 | TURQI | 7858 | 21.09.1994 | 15 | 10.11.1994 | 684 | 01.01.1997 |
| 6 | ÇEKI | 7999 | 21.09.1994 | 21 | 10.10.1995 | 921 | 01.01.1997 |
| 7 | RUSI | 7950 | 21.06.1995 | 15 | 17.07.1995 | 618 | 01.01.1998 |
| 8 | MAQEDONI | 8305 | 12.03.1998 | 7 | 04.04.1998 | 261 | 01.01.1999 |
| 9 | KROACI | 7937 | 24.05.1995 | 12 | 16.06.1995 | 501 | 01.01.1999 |
| 10 | ITALI | 7934 | 17.05.1995 | 498 | 16.06.1995 | 12 | 01.01.2000 |
| 11 | BULLGARI | 8447 | 25.01.1999 | 7 | 12.03.1999 | 203 | 01.01.2000 |
| 12 | SUEDI | 8357 | 03.06.1998 | 14 | 23.06.1998 | 499 | 01.01.2000 |
| 13 | NORVEGJI | 8446 | 25.01.1999 | 6 | 25.01.1999 | 167 | 01.01.2000 |
| 14 | GREQI | 8000 | 21.09.1995 | 21 | 10.10.1995 | 922 | 01.01.2001 |
| 15 | MALTË | 8667 | 23.10.2000 | 34 | 09.11.2000 | 1653 | 01.01.2001 |
| 16 | ZVICËR | 8597 | 06.04.2000 | 9 | 28.04.2000 | 401 | 01.01.2001 |
| 17 | MOLDAVI | 9036 | 27.03.2003 | 29 | 07.05.2003 | 935 | 01.01.2004 |
| 18 | BELGJIKË | 9051 | 14.04.2003 | 38 | 23.05.2003 | 1279 | 01.01.2005 |
| 19 | KINË | 9383 | 04.05.2005 | 43 | 13.06.2005 | 1553 | 01.01.2006 |
| 20 | FRANCË | 9054 | 24.04.2003 | 39 | 24.05.2003 | 1307 | 01.01.2006 |
| 21 | EGJYPT | 9440 | 11.11.2005 | 93 | 08.12.2009 | 2805 | 01.01.2006 |
| 22 | HOLLANDË | 9382 | 04.05.2005 | 43 | 13.06.2005 | 1533 | 01.01.2006 |
| 23 | KOSOVË | 62/2014 | 19.06.2014 | 109 | 11.07.2014 | 4228 | 01.01.2016 |
| 24 | SERBI, MAL I ZI | 9403 | 19.05.2005 | 49 | 23.06.2009 | 1766 | 01.01.2006 |
| 25 | AUSTRI | 9886 | 10.03.2008 | 44 | 01.04.2008 | 1987 | 01.01.2009 |
| 26 | SLLOVENI | 9938 | 26.06.2008 | 113 | 22.07.2008 | 4977 | 01.01.2010 |
| 27 | LETONI | 9937 | 26.06.2008 | 113 | 22.07.2008 | 4963 | 01.01.2009 |
| 28 | KORE E JUGUT | 9615 | 27.09.2006 | 112 | 25.10.2006 | 4371 | 01.01.2009 |
| 29 | BOSNJE-HERZEGOVINA | 10000 | 29.09.2008 | 156 | 10.10.2008 | 7680 | 01.01.2009 |
| 30 | LUKSEMBURG | 10094 | 12.03.2009 | 42 | 10.04.2009 | 2151 | – |
| 31 | IRLANDE | 10214 | 21.01.2010 | 9 | 15.02.2010 | 306 | 01.01.2012 |
| 32 | ESTONI | 10285 | 03.06.2010 | 79 | 02.07.2010 | 4115 | 01.01.2018 |
| 33 | GJERMANI | 10287 | 10.06.2010 | 81 | 05.07.2010 | 4253 | 01.01.2012 |
| 34 | KUVAJT | 10292 | 01.07.2010 | 92 | 20.07.2010 | 4958 | 01.01.2014 |
| 35 | SPANJE | 10338 | 21.10.2010 | 154 | 2010 | 8135 | 04.05.2011 |
| 36 | SINGAPOR | 10402 | 24.03.2011 | 42 | 22.04.2011 | 1798 | 01.01.2012 |
| 37 | KATARI | 42/2012 | 19.04.2012 | 52 | 14.05.2012 | 2639 | 01.01.2013 |
| 38 | INDI | 167/2013 | 31.10.2013 | 184 | 20.11.2013 | 7771 | – |
| 39 | BRITANI E MADHE DHE IRLANDA E VERIUT | 173/2013 | 05.12.2013 | 201 | 27.12.2013 | 8182 | 01.01.2014 |
| 40 | EMIRATET E BASHKUARA ARABE | 61/2014 | 19.06.2014 | 109 | 11.07.2014 | 4228 | 01.01.2014 |
| 41 | ISLANDA | 14/2015 | 26.02.2015 | 38 | 08.03.2015 | 1742 | 01.01.2017 |
| * Marrëveshjet Ndërkombëtare “Për shmangien e taksimit të dyfishtë dhe parandalimin e Evazionit Fiskal”, miratuar në KUVEND | |||||||
Republika e Kosovës ka në zbatim 13 Marrëveshje Tatimore me vende të tjera. Nëse doni të njiheni me Marrëveshjet Ndërkombëtare Tatimore, të cilat janë në fuqi në Kosovë ju mund të informoheni duke klikuar linkun e Administratës Tatimore të Kosovës.
Dita e Lirisë Fiskale përfaqëson popullin shqiptar në tërësi. Por, cila është Dita juaj e Lirisë Tatimore?
Ja një mënyrë e thjeshtë për ta llogaritur atë për çdo vit.
Nëse ju do të keni të gjithë informacionin që ju nevojitet kur të paguani taksat tuaja llogaritja është një konkluzion i thjeshtuar veprimesh. Së pari, shtoni detyrimet tuaja totale ndaj zyrës së tatim taksave qendrore (per rastet kur jeni i regjistruar si aktivitet) si dhe taksat dhe tarifat vendore.
Në rastin e individit që nuk është i regjistruar në zyrën e tatimeve, por ka të ardhura nga burime të ndryshme duhen përfshirë në këtë llogaritje gjithë tatimet dhe taksat që paguani për shërbimet që ju kërkohen, si dhe ato që ju mbahen në burim (p.sh. tatimi mbi pagën, tatimi mbi interesat, taksat e bashkisë etj. të ngjashme).
Në kahun tjetër, regjistroni llogaritni të ardhurat bruto që keni marrë gjatë vitit që kaloi. Nga raporti midis gjithë totalit të taksave dhe tarifave të paguara dhe gjithë të ardhurave tuaja bruto rezulton një numër. Ky numër është dita e fundit e vitit që lidhet me barrën tatimore. Pas kësaj date që përkon në kalendar me një ditë të muajve të vitit konsiderohet si Dita juaj e Lirisë Fiskale.
P.sh.
Nëse gjatë vitit të kaluar ju keni të ardhura vetëm nga rroga dhe interesa bankare, atehere kjo eshte pjesa e te ardhurave tuaja, qe ngjason me Prodhimin e Brendshem te nje vendi apo rajoni.
Ndërkohë, që pasi mblodhet dhe regjistruat te ardhurat e perfituara duhet te llogaritni edhe gjithe taksat dhe tarifat, te tilla si: tatami mbi pagen, kontributet shoqerore, tatami I mbajtur nga banka si dhe taksat lokale që paguani për njësinë/bashkinë ku jetoni, taksat doganore kur kryeni import.
Raporti midis shumës së taksave dhe tarifave të paguara ndaj të ardhurave që keni përfituar, ku si vit llogaritje përdoret viti i kaluar do t’ju rezultojë me një numër. Ky numër është sasia e ditëve që jeni të ngarkuar me barrë fiskale për vitin që jeni.
Kërko këshillë
Gjej edukatorin fiskal
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing.
Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing
